34

• W procesie inicjacji translacji u bakterii niezbędne jest wewnętrzne miejsce wiązania rybosomu. Kompleks inicjacyjny jest składany bezpośrednio w rejonie kodonu inicjacyjnego - miejsca rozpoczęcia syntezy białka. Proces rozpoczyha się w momencie, gdy mała podjednostka rybosomu, połączona z translacyjnym czynnikiem inicjacyjnym IF - 3, przyłącza się do miejsca wiązania rybosomu -sekwencja Shine - Dalgarno. Dla genów E.coli sekwencja - 5’-AGGAGGU-3’ - położona w odległości 3-10 nukleotydów powyżej kodonu inicjacyjnego, miejsca rozpoczęcia translacji. Miejsce wiązania rybosomu jest komplementarne do fragmentu na końcu 3’ 16S rRNA, wchodzącego w skład małej podjednostki rybosomu. Przyłączenie małej podjednostki rybosomu do miejsca wiązania rybosomu umiejscawia ją w rejonie obejmującym kodon inicjacyjny. Kodon jest rozpoznawany przez cząsteczkę inicjatorowego tRNA. Jest to cząsteczka poddana aminoacylacji przez metioninę, a następnie modyfikowana poprzez konwersję metioniny do N-formylometioniny - przyłączenie grupy -CHO do grupy aminowej. Inicjatorowy-tRNAi^Metjest dostarczany do małej podjednostki rybosomu przez czynnik inicjacyjny IF - 2 połączony z cząsteczką GTP. Inicjatorowy tRNA; ^Met może tylko rozpoznawać kodon inicjacyjny.

inisjatc^owy tRNA

m¹C|vr¹: wiązana

s

iV

•rinln po(itrdh>c»thj

/

tr-i. ir-Mf-3 GD?

iKuu poUjccJiiewuM

/

34

1

W procesie translacji u eukariontów pośredniczy czapeczka i ogon poli(A). Najpierw jest składany kompleks preinicjacyjny, w skład którego wchodzi podjednostka rybosomu 40S, inicjatorowy tRNAi ^Met, eukariotyczny czynnik inicjacyjny elF - 2 - trimer składający się z trzech różnych białek oraz cząsteczka GTP. Dodatkowo przyłączają się trzy inne czynniki inicjacyjne: elF - 1, elF - 1A i elF - 3. Podobnie jak u prokariontów inicjatorowy tRNA różni się od standardowego tRNA ^Met, który rozpoznaje wewnętrzne kodony 5’-AUG-3’, jednak w przeciwieństwie do prokariotycznego inicjatorowego tRNA przenosi zwykłą metioninę, a nie jej formylowaną resztę. Po złożeniu kompleksu preinicjacyjnego łączy się