35 (188)

scan & up specjalnie dla Za Friko www.za-friko.com Nie zapomnij nas odwiedzić

Ćwiczenie 4. Mikser

Zas

<5^ W

Fot. 36

iookn

220kn

Zas

torow - patrz fotografia 37.

W tym celu konieczniewypa-dałoby dodać na wejściach miksera obwody regulacji czułości poszczególnych kanałów wejściowych.

W wielu sytuacjach trzeba zmieszać dwa lub więcej sygnałów audio z empetrójek, odtwarzaczy CD i DVD, ewentualnie z radia czy telewizora. Potrzebny jest mikser. Niektórzy widząc profesjonalne miksery, uważają, że mikser to bardzo skomplikowane urządzenie. Ale wbrew pozorom budowa wysokiej jakości układu, który prawidłowo zmiksuje, czyli zmiesza sygnały audio z kilku źródeł, jest wręcz dziecinnie prosta.

Najprostszy układ miksera, z rysunku 31 w ogóle nie zawiera żadnych elementów aktywnych. Wadą jest to, że tłumi sygnał oraz że występuje w nim wzajemny wpływ ustawień poszczególnych potencjometrów.

Wad takich nie ma mikser na odwracającym wzmacniaczu operacyjnym. Podstawowy schemat pokazany jest na rysunku 32, a wyjaśnienie jego działania (sumowanie prądów) można znaleźć w Technikaliach. O czułości wejść decydują rezystory wejściowe R1... RN, natomiast rezystor Rx określa wzmocnienie. Za jego pomocą można łatwo i w dużych granicach regulować poziom wyjściowy.

Rys. 31

Wadą tego prostego układu jest między innymi to, że nie można wyciszyć danego źródła do zera, bo wymagałoby to zwiększenia rezystancji R1...RN do nieskończoności. Dlatego w praktyce stosuje się na wejściach potencjometry według rysunku 33, a często rezystor Rx też jest potencjometrem i służy do regulacji głośności sumy sygnałów. Potencjometry te powinny mieć charakterystykę wykładniczą (odwrotnie logarytmiczną - krajowe oznaczenie litera B, np. lOkD. B). W profesjonalnych mikserach zazwyczaj są to potencjometry suwakowe, ale spotyka się też amplimiksery, gdzie wszystkie potencjo-Rys. 34 metry są obrotowe.

+9...+16V    My podczas ćwiczeń

zasilamy nasze układy pojedynczym napięciem z małego stabilizowanego zasilacza wtyczkowego 12V, i tak samo zasilane są prostsze miksery spotykane na rynku. Podobnie jak w poprzednich ćwiczeniach, potrzebny jest wtedy obwód sztucznej masy. Nasz mikser mógłby

wyglą- Rys. 33 dać jak

na rysunku 34. I taki układ możesz wykorzystywać w praktyce. A w wielu wypadkach, jeśli wszystkie sygnały wejściowe mają składową stałą o jednakowej wartości, na przykład równą zeru, to możemy jeszcze uprościć układ i zastosować jeden wspólny kondensator na wejściu. Układ mógłby wtedy wyglądać jak na rysunku 35. Ja zrealizowałem taki właśnie pięciowejściowy układ w wersji mono z dwoma potencjometrami wejściowymi (10k!T2 i lkfi), co widać na fotografii 36.

Przedstawione układy, czy to w wersji monofonicznej, czy stereofonicznej, zawierającej podwójne potencjometry, śmiało można wykorzystać w praktyce. Ale często miksowane sygnały pochodzą z różnych źródeł i mają różną wielkość (poziom). Tymczasem jest zdrową i przede wszystkim wygodną zasadą, że podczas pracy miksera główne potencjometry, tzw. fadery, powinny być otwierane jednakowo, albo do końca, na maksimum, albo częściej do określonego poziomu umownie oznaczonego OdB, jednakowego dla wszystkich

+9...+16V

39