374 (5)

zwiększa. Cer rozpuszcza się w magnezie max do 1,7%, ale jego rozpuszczalność szybko maleje z temperaturą. Tworzy eutektykę

0    temperaturze topnienia 590°C, złożoną z a + MgsCe. Jego zawartość w stopach magnezu nie przekracza 0,35%.

15.48.    Jaka jest klasyfikacja stopów magnezu?

Stopy magnezu można podzielić na odlewnicze i do obróbki plastycznej. Stopy należące do obydwóch grup można poddawać obróbce cieplnej. Odlewy dzieli się w zależności od rodzaju form na: piaskowe (lp), kokilowe (lk) i wtryskowe. Jest też możliwy podział stopów wg ich składu: np. na zawierające aluminium i bez Al, zawierające cynk i bez Zn, zawierające mangan, cyrkon lub cer i bez tych metali itd.

15.49.    Jaka jest charakterystyka stopów magnezu do obróbki plastycznej?

Stopy te obrabia się plastycznie przeważnie na gorąco. Ich wytrzymałość wzrasta w niewielkim stopniu po obróbce cieplnej

1    dlatego jest ona stosowana dla stopów o większej zawartości aluminium. Własności mechaniczne tych stopów są niższe niż stopów aluminium i wynoszą: R_m = 200+320 MPa, A = 2+13% i twardość 40+55 HB. Główną zaletą stopów magnezu jest ich mała gęstość i dlatego znalazły zastosowanie w przemyśle lotniczym i włókienniczym (wrzeciona) oraz transporcie.

15.50.    Podaj przykłady stopów magnezu do obróbki plastycznej

W unieważnionej Polskiej Normie były ujęte stopy zawierające aluminium. Należy do nich stop MgA16ZnMn (GA6) o składzie: ok.6% Al, do 0,5% Mn, ok. 1% Zn i 0,3% Si. Jest on spawalny, zgrzewalny elektrycznie i nie utwardzalny przez obróbkę cieplną. Plastyczny w zakresie 230+400°C. Skłonny do korozji naprężeniowej. Stosowany na odkuwki, pręty, rury, blachy w przemyśle lotniczym i transporcie. Drugi stop MgA16Zn3Mn (GA5) różni się od GA6 większą zawartością cynku (2+3%) i lepszą odpornością na korozję naprężeniową. Następne stopy to MgA13ZnMn (GA3) zawierający mniej aluminium (ok. 3%) i MgA19ZnMn, zawierający więcej aluminium i mniej cynku niż GA5. Do obróbki plastycznej są też przeznaczone stopy z Al, Zn i Mn zwane elektronami.

Istnieje też grupa stopów bez aluminium. Na przykład MgZn3Zr (GZ3), zawierający ok. 3% Zn i do 0,9% Zr, bardzo plastyczny w zakresie 300+400°C, dość plastyczny na zimno, skra-walny i spawalny, odporny na korozję, o wysokiej granicy pla-

•tyczności, stosował ^ prętów na obcii j|g2n5Zr (GZ5) róż _też stop MgMn2Ce , bardzo małym d ! q| gorąco (250+451 j pomy na korozję, stosowany w post: obciążone element jGME wykazują ć torach.

,rt Goto są stopy zw r

gą to stopy do obr iok. 3% Mn. Wyti j Ze wzrostem tern] spada.

jakie są stopy ma

Są to stopy supe 1 który po przekrc (A3) na A2. Stop lub gorąco. Z wył Idem aluminiur utwardzane wyć Są stosowane w

ii}, jakie są odlewn

Odlewnicze sto] datków stopów? dzielić na dwie szej grupy zalic Al, do 0,5% Mi paskowych lul niu wydzieleni cze, szczelność je się go na sil stop MgAllOZ cią aluminiun Aj=1%.

Do drugie, (GRE3). Pier = 230 MPa i

374