38 39 (15)

18    4. Manualna diagnostyka i terapia stawów obwodowych

4.2.3. Nadmierna ruchomość

Nadmierna ruchomość powstaje w przypadku zwiększenia czynnej i biernej ruchomości stawu przez wydłużenie (rozciąganie) więzadeł, pofałdowanie torebki stawowej, osłabienia i/lub zaburzenie koordynacji mięśni stabilizujących staw.

Podział na stopnie:

•    kilkustopniowa (niewielka) nadmierna ruchomość (często bez bólów).

•    nadmierna ruchomość z bólami,

•    niestabilność (z bólami lub bez).

Przyczyny nadmiernej ruchomości

Ogólna nadmierna ruchomość (konstytucjonalna)

•    u dzieci, u osób szczupłych, u otyłych.

Zaplanowana, nabyta nadmierna ruchomość

•    ..szczupli ludzie”/,.szczupła linia” (nieprawidłowy tryb życia. np. dieta zamiast treningu sportowego)

•    przy uprawianiu określonych rodzajów sportu, takich jak: gimnastyka artystyczna,

jazda na nartach, skoki z trampoliny, rzut oszczepem, zapasy

•    często po zakończeniu aktywności sportowej.

Niezaplanowana, nabyta nadmierna ruchomość:

•    urazy: np. na skutek uderzenia,

•    przyczyny hormonalne: ciąża, pokwitanie, klimakterium,

•    nieprawidłowa postawa: postawa bólowa, „zła postawa”,

•    pogorszenie konstytucjonalne lub morfologiczne uwarunkowanie nadmiernej ruchomości, a także przy niewskazanych lub technicznie nieprawidłowych technikach mobilizacji,

•    zaburzony wzorzec ruchowy.

•    schorzenia neuroortopedyczne (porażenia).

Miejscowa (segmentowa) nadmierna ruchomość

•    kompensacyjna przy wrodzonych i nabytych zmianach morfologicznych (zrost kostny, blok kręgowy) sąsiednich stawów.

•    zmiany nabyte w następstwie zablokowania stawów lub skrócenia mięśni w ich otocze-

nłu.

•    odcinki usposabiające w okolicy przejść kręgosłupa:

C,/C₂ (reumatycy),

C4/C3 (zaczynająca się osteochondroza), przejście picrsiowo-lęd/.wiowe.

__ ■_!_

4.3 Dokumentacja badania układu ruchu z symbolami objawów 39

Plan leczenia przy nadmiernej ruchomości Środki czynne

•    Stabilizacja prze/ trenowanie mięśni (siła i wytrzymałość).

•    Poprawienie koordynacji (wzorca ruchu).

•    Mobilizacja stawów o zmniejszonej ruchomośriw celu usunięcia nadmiernej ruchomości kompensacyjnej.

Środki bierne

•    Opaski elastyczne.

•    Plastry.

•    Bandaże.

•    Gorsety, aparaty ortopedyczne.

•    Opaski gipsowe.

•    Lecznicze wzmacnianie więzadeł.

4.3. Dokumentacja badania układu ruchu z symbolami stwierdzanych objawów (wg H. Frischa)

Dokumentowanie badania za pomocą symboli umożliwia nie tylko racjonalne wskazówki dla osoby badającej, ale także pozwala na szybką orientację na temat wcześniej przeprowadzonego badania.

Przez kombinacje następujących 10 standardowych symboli można oznaczyć (opisać) 80-90% badań układu ruchu.

Oznaczenia występujące na schemacie strony grzbietowej szkieletu, a dotyczące strony brzusznej lub dłoniowej, będą opisywane w badaniu jako ventralis lub volaris i oznaczane V.

Symbole standardowe będą oznaczane kolorem niebieskim dia stawów, nerwów i skóry, a kolorem czerwonym dla mięśni i ścięgien.

Wszystkie inne nie ujęte wyżej elementy badania mogą być określone słownie lub za pomocą odpowiedniej symboliki. Przykład znajduje się na ryc. 4.4 na str. 45.