385 (4)

dze stopowe znalazły zastosowanie głównie w przemyśle okrętowym, architekturze, do budowy aparatów, na skraplacze, wymienniki ciepła, sita itp. Są przerabiane za pomocą wyciskania wypływowego, walcowania i ciągnienia.

j5.76* C° to są mosiądze odlewnicze?

Mosiądze odlewnicze są dwufazowe <x+f}\ z reguły wieloskładnikowe. Ze względu na mały odstęp między likwidusem a solidusem w układzie Cu-Zn wykazują małą skłonność do segregacji dendry-tycznej, a poza tym są rzadko płynne i mają skupioną jamę skurczową. Oprócz miedzi i cynku zawierają dodatki ołowiu (0,5+3,5%), manganu (1+4%), aluminium (1,5+6,5%), żelaza (0,5+2,5%) i krzemu (3+4,5%). Ich wytrzymałość w zależności od składu i rodzaju formy (piaskowa, kokila) jest zawarta w zakresie 250+500 MPa, twardość 80+120 HB i wydłużenie A = 6+20%.

ji» 77. Jaka jest struktura mosiądzów?

Struktura mosiądzów zależy od ich składu, obróbki cieplnej, stanu technologicznego (lany, po obróbce plastycznej). W odlewach występuje wyraźna struktura dendrytyczna (rys. 15.18). Rdzenie

Rys. 15.18. Mikrofotografia mosiądzu (CuZn10) w stanie lanym; widoczna budowa dendrytyczna; pow. 80x

dendrytów bogatsze w miedź są ciemniejsze. W wyniku wyżarzania ujednoradniającego, które przeprowadza się zwykle w temp. 800+850°C następuje jednak pewne wyrównanie składu chemicznego. Zasadniczą zmianę struktury osiąga się jednak dopiero po obróbce plastycznej i rekrystalizacji. Na rysunku 15.19 pokazano strukturę mosiądzu jednofazowego a -CuZn30 po obróbce plastycznej i wyżarzeniu. Widoczna jest duża ilość bliźniaków wyżarzania. Mosiądze o większej zawartości cynku (>37%) mają budowę dwufazową a + fi (rys. 15.20). Ciemno trawiącym się składnikiem jest faza 0, jasnym — a. Ze wzrostem zawartości cynku ilość fazy fi zwiększa się. Wpływ na strukturę wywiera także obróbka cieplna (patrz pyt. 15.74).