387 (10)

Sprzężeni? farmakomet ha nic/nc

Wicie hormonów i ncurotransmiterów może pobudzać skurcz mięśni gładkich w wyniku działania na specyficzne białka receptorze znajdujące się w sarkołcmic. Pobudzenie receptorów uruchamia równocześnie dwa mechanizmy:

1.    Niezidentyfikowane dotąd sprzężenie chemiczne powoduje otwarcie w sarko-lemie kanałów kationowych zależnych od receptora i niewrażliwych na zmiany potencjału błonowego. Przez te kanały mogą do komórki napływać jony sodu i wapnia. powodując depolaryzację sarkokmy.

2.    Pobudzony receptor wiążąc się z białkiem G. aktywuje fosfolipazę C (PLC). co prowadzi do hydrolizy bisfosforanu fosfatydyloinozytolu <P1P_:). składnika wewnętrznej warstwy lipidowej błony komórkowej. Powstają dwa przekaOuki drugiego rzędu - trifosfoinozytol (IP,) i diacylogliccroł (DAG). Trifosfoinozytol jako substancja hydrofitowa przechodzi do cytoplazmy i wiąże się ze specyficznym receptorem IP_f znajdującym się w błonie siateczki sarkoplazmatyczncj. Receptor IP* jest częścią kompleksu białkowego stanowiącego kanał uwalniający wapń. Związanie trifosfomo/ytolu przez receptor IP_t powoduje uwolnienie wapnia z siateczki sarkoplazmatycznej (ryc. 14.30).

Efektem wzrostu stężenia jonów wapnia w cytoplazmie jest nie tylko inicjująca skurcz fosforylacja miozyny, lecz również aktywacja dwóch rodzajów kanałów zależnych od wapnia znajdujących się w sarkolcmie. Są to kanały chlorkowe i kanały potasowe. Otwarcie kanałów chlorkowych powoduje wypływanie jonów chlorkowych z komórki i narastającą depolaryzację błony komórkowej, którą spowalnia i osłabia hiperpolary żujące działanie prądu przenoszonego przez wypływające z komórki jony potasu. Efektem działania tych dwóch przeciwnych prądów jest okresowa depolaryzacja sarkolcmy powodująca otwarcie zależnych od napięcia kanałów wapniowych (kanały typu L) i napływanie do cytoplazmy jonów wapnia z przestrzeni zewnątrzkomórkowej.

Cechą charakterystyczną sprzężenia farmakomechaniczncgo jest to. że istotną rolę odgrywa w mm pobudzenie kanałów- stenmanych przez receptory. niewrażliwych na zmiany potencjału błonowego. Aktywacja kanałów zależnych od napięcia jest w tym sprzężeniu efektem wtórnym. Ponadto, w skurczu inicjowanym tą drogą wapń przenoszący pobudzenie z powierzchni komórki na układ białek kurczliwych pochodzi zarówno z przestrzeni zewnątrzkomórkowej. jak i z siateczki sarkopla-zmatyczncj. Rola tych dwóch magazynów wapnia nic jest jednakowa. Ich względny udział w procesie pobudzenia zależy nie tylko od typu komórki, ale i od receptora, który został aktywowany.

Pomimo dużego zróżnicowania bodowy i funkcji mechanizm skurczu różnych typów mięśni charakteryzują uderzające podobieństwa.

We wszy stkich komórkach mięśniowych:

I. Znajduje się układ białek kurczliwych zbudowany z miofilamentów, których głównymi składnikami są aktyna (miofilamcnt cienki) i hydrolizująca ATP miozyna (miofilament gruby).

387