39

sadniczego sensu, nie wykluczającym jednocześnie indywidualnych cech osoby wykonującej dany ruch.

Nauczanie w całości, bez żadnych ułatwień i uproszczeń, w praktyce występuje dość rzadko. Niemal nigdy nie uczymy się jakiejś czynności całkowicie od nowa, gdyż nie ma czynności ruchowej, która by nie zawierała znanych ćwiczącemu komponentów.

Metoda całościowa znajduje zastosowanie w nauczaniu ruchów łatwych i prostych, które nie wymagają stosowania ćwiczeń pomocniczych, a które same w sobie stanowią ćwiczenia pomocnicze lub przygotowawcze do opanowania ruchów bardziej złożonych i trudniejszych. W praktyce odnosi się to z reguły do podstawowych ćwiczeń wolnych i do ćwiczeń (ruchów) tzw. naturalnych, których podstawowe komponenty opanowane zostały w ciągu rozwoju osobniczego.

METODA NAUCZANIA CZYNNOŚCI RUCHOWYCH CZĘŚCIAMI

Nauczanie czynności ruchowych częściami (metodą analityczną), biorąc swój początek od gimnastyki (Pestalozzi, Vieth, Spiess), stało się w pewnym okresie postępowaniem powszechnie obowiązującym i drobiazgowo przestrzeganym. Idąc tą drogą zaczęto w procesie nauczania dzielić ćwiczenia mechanicznie, na możliwie najdrobniejsze części.

Podział czynności w procesie nauczania nie może być celem samym w sobie, jest to tylko etap ułatwiający opanowanie całego ćwiczenia. Ćwicząc określoną formę ruchu należy zwracać uwagę na opanowanie części, a nie ułamków całości. Poszczególne zadania, stawiane przed ćwiczącym, powinny być samodzielnymi i zamkniętymi w sobie zadaniami ruchowymi, a wartość tych zadań polega na tym, że są one bardziej proste do wykonania niż cała czynność. Metoda nauczania częściami, mimo iż pozornie wydłuża proces nauczania pozwala szybciej osiągnąć stawiany przed ćwiczącym cel. Stosując tę metodę należy zapoznać ćwiczącego z ruchem w całości, następnie nauczać poszczególnych jego części, aby w końcowym efekcie osiągnąć pożądaną całość.

METODA „OD CAŁOŚCI PRZEZ SZCZEGÓŁ DO CAŁOŚCI"

Stosując tę metodę należy zapoznać ucznia (zawodnika) najpierw z ruchem w całości, następnie nauczać i doskonalić poszczególne zadania ruchowe, wchodzące w skład zadania głównego. Jest to swoista odmiana metody nauczania czynności ruchowych częściami.

Za pomocą tej metody można nauczać i doskonalić wykonanie skoków gimnastycznych: np. w nauczaniu skoku rozkrocznego przez kozioł na wstępie wykonuje z krótkiego rozbiegu skok rozkroczny przez niski kozioł lub przez