41 (353)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków 2005

WSPÓLNE CECHY RELIGII AFRYKAŃSKICH

a zachodem Afryki. Zdaniem J. M. Kobiszczanowa celem związków z obszarów wschodnich i południowych jest przekształcanie swoich członków w czasie rytuałów w zwńerzęta, jak to dzieje się u ludzi-lampartów, ludzi-Iwów, krokodyli, szympansów, węży czy hien. Tc „zwierzęce” stowarzyszenia występują przeciw' jawnym instytucjom plemiennym, często stosują terror, składają ofiary z ludzi (z reguły członków^r własnej rodziny). Najbardziej znane z nich to Ze-mimfaka „Lamparty Dróg”, działające w wielu społecznościach Gabonu, Kamerunu, Kongo i Zairu. Związki zachodnioafrykańskie nazywane są „demonicznymi” ze względu na obecność duchów lub przodków', wstępujących w zamaskowanych tancerzy. Także i one nie stronią od terroru, zwłaszcza politycznego wymuszania i karania, jednak przyczyniają się do zwiększenia spoistości społecznej i utrwalają jawne instytucje (np. prezydent Liberii U. Tabman został w' 1964 r. najwyższym przywódcą stowarzyszenia Poro, mimo że był chrześcijańskim prezbiterem i członkiem loży masońskiej).

8. Wiara w magiczne siły i moce powszechna jest na obszarze Czarnej Afryki. Związana jest ze swoistą interpretacją kosmosu jako terenu działania i przepływ^ru rozmaitych mocy, których natężenie decyduje o zajściu jakiegoś działania. Moc w religiach Afryki (np. n/um u Buszmcnów, asie u Jorubów, nyama w Sudanie Zachodnim, ewur u Fangów. megbe i elimo u Bantu sfery tropikalnej, umoja lub mojo u Bantu południowych, dżok u wschodnich) jest siłą życiową, potencją bytu. Dzięki niej możliwe jest działanie, istnienie, dobro, zło, skuteczność. Znakiem jej obecności jest wszystko to co