28 (548)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków 2005

AFRYKA - RÓŻNORODNOŚCI JEDNOŚĆ

dla starców i kowali, szerokie zastosowanie bębnów (tam-tamów) i innych instrumentów muzycznych, rolnictwo kopieniacze oraz kult przodków. Ślady tej kultury, narodzonej w regionie pobrzeża Sahary, obecne są w całej niemal Czarnej Afryce.

5.    B a n t u - kultura wywodząca się z paleonegryc-kiego kręgu kulturowego, bardzo specyficzna, z silnymi cechami matryfokalnymi (czyli wysoką pozycją kobiet). Cechuje ją bogactwo obrzędów (w których istotna rola przypada właśnie kobietom) i kult ziemi. Główne jego ośrodki powstały na południe od równika i na zachód od jeziora Tanganika, w dorzeczu górnego Kongo (Luala-ba), promieniowała ona na jednak szeroko przenikając na wschód i aż po najdalsze krańce Afryki Zachodniej i Południowej.

6.    Paleośródziemnomorskie centrum, powstałe w wyniku kontaktów z Afryką Północną, w sze-gólności z Berberami - skąd przenikały do niej również umiejętność budowania domów z gliny, pewne typy wyrobów ceramicznych, geometrycznych ornamentacji itp. Wpływy te zaznaczyły się niemal w całej Afryce Zachodniej i dolinie Nilu, docierając miejscami, w wyniku migracji, aż po strefę równikową.

Z przenikania tych kultur i ich wzajemnego odziały-wania powstała, zdaniem Baumanna, współczesna mozaika kulturowa Afryki, określona przez 27 głównych kręgów kulturowych. Na nasz użytek posługiwać się będziemy podziałem prostszym, opartym na koncepcji powiązania modeli językowo-kulturowych i trybu gospodarki. W dużym stopniu zgodny jest on z koncepcją pierwotnych centrów Baumanna, jak i proponowanym w polskiej literaturze afrykanistycznej układem: