24 (652)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków 2005

AFRYKA - RÓŻNORODNOŚCI JEDNOŚĆ

mniejszych organizmów jak Loango i Rund (Lun-da). W XVI w. po nawiązaniu kontaktów z Portugalczykami i po pierwszym etapie pomyślnej chrystianizacji rosnący handel niewolnikami doprowadził do osłabienia tamtejszych struktur politycznych i w konsekwencji do ich podboju przez Portugalczyków.

Osadzone pomiędzy wpływami basenu Konga i wschodniego wybrzeża Azanii obszary Afryki Południowej żyły własnym życiem, przetrwało tu osadnictwo khoisańskic, w które dopiero od 1 w. n.c. zaczęli wnikać dysponujący żelazem Bantu. Ekspansję tę widać na przykładzie powstawania takich ośrodków central i-zacyjnychjak Zimbabwe i Monomotapa, których zasięg odpowiadał wielkością imperium Mali. Potęga tych państw oparta była na żelazie i innych rzadkich metalach wydobywanych z kopalń na ich zapleczu oraz handlu. Tereny tamtejsze zajęły w XII w. ludy Bantu z grupy Szona, współcześnie podzielone na takie plemiona, jak: Wahungwe Makoni, Matabele, Basuto, Ma-szona i Bawenda. Jako państwo Zimbabwe zostaje zniszczone dopiero w 1834 r. przez najazd należącego do Zulusów ludu Ngomi z południa.

Ostatnim wielkim znanym rdzennym państwem Afryki Południowej jest imperium Zulusów. Jego powstanie jest symptomatyczne dla organizacji państw afrykańskich. Gospodarczo wywołane zostało przez proces zwany obecnie mfecane („zgniatanie”), czyli wzrost konfliktów spowodowany nadmierną koncentracją osadnictwa i zniszczeniem środowiska przez intensywne wypasy bydła. Opanowanie konfliktów wymagało nowej, silnej organizacji politycznej. Na początku XIX w.