26 (581)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©WydawnictwoWAM. Kraków 2005

AFRYKA - RÓŻNORODNOŚĆ I JEDNOŚĆ

twórcze, istnieli też charyzmatyczni prorocy, w rodzaju Anoczi, który podając się za wysłannika boga Nyame zorganizował władzę Osei Tutu nad Aszantami. Silnie akcentowany przez wszystkich autorów boski charakter władzy królewskiej w Afryce może być podstawą pojawiania się dynastii władców i w konsekwencji myślenia historycznego. Można podejrzewać, że pozostawiona samej sobie Czarna Afryka dochowałaby się wielkich cywilizacji. Jednak w średniowieczu Arabowie, a w erze nowożytnej Europejczycy zniszczyli wszystkie rodzime ośrodki polityczne i skolonizowali Afrykę. Odtąd można rzeczywiście mówić o Afryce plemiennej, a badania XIX-XX-wiecznych antropologów zgłębiają tę właśnie stronę myślenia Afrykanów.

Kręgi kulturowe Czarnej Afryki

Liczbę rdzennych, plemiennych kultur afrykańskich szacuje się, w zależności od kryterium, na 800-1200. Z tej perspektywy jedność afrykańskiej kultury staje się raczej poszukiwanym ideałem niż posadowioną w czasie rzeczywistością kulturową, jak świadczą współczesne prace V. Mudimbe czy D. A. Masolo. Tym niemniej można nie tylko znaleźć pewne wspólne większości Afrykanów wątki myślenia, na co wskazują Tempels, Alexis Kagame i Jan-hcinz Jahn, ale i duże obszary kontynentu, które cechuje rzeczywiste podobieństwo zamieszkujących kultur. Hen-ri Baumann⁵ wylicza 27 takich kręgów kulturowych

¹ II. Baumann. D. Wcstcrmann, Les peuples et les civilisations de !'Afrique. Paris 1962.