46 (258)

RYBA

Batrachus grunniens - ryba wyjątkowa _{v r}.

Systematyka gatunku WS

tekst i fotografie: Zbigniew Strzelecki

Gromada:    Actinopterygii (promieniopłetwe)

Podgromada:    Neopterygii (nowopłetwe)

Nadrząd:    Paracanthopterygii (pseudokolcopłetwe)

Rząd:    Batrachoidiformes (batrachokształtne)

Rodzina:    Batrachoididae (batrachowate)

Podrodzina:    Batrachoidinae (batrachy)

Gatunek:    Batrachus grunniens

(używane nazwy polskie: batrach kwiczący, batrachus) Systematyka grupy nadal ulega zmianom, dlatego też synonimem Batrachus grunniens jest Allenbatrachus grunniens. Można również (w niektórych katalogach) znaleźć nazwę Batrachomeus trispinosus — prawdopodobnie dotyczy innego, podobnego zewnętrznie gatunku (choć nie ma stuprocentowej pewności).

Morfologia

Wygląd dość niezwykły, charakterystyczny i niepodobny do większości popularnych ryb akwariowych. Przypomina trochę smoki z chińskich legend lub zabytków architektury. Niektórzy twierdzą, że wygląda jak rozdeptana ropucha albo krzyżówka traszki z żabą. Obcojęzyczne nazwy gatunku nawiązują do wizualnego podobieństwa do płazów (ang. frog-fish, niem. Froschfisch. Spotkać się można także z handlową nazwą „ryba-lew”, czyli lionfish. Jest to mylące, gdyż w jęz. angielskim tym mianem określa się niektóre rodzaje skorpen (np. skrzydlice)). Pokrój ciała przypomina niektóre sumowate lub skorpenokształtne.

Ciało batrachów jest nagie (tylko nieduże partie skóry pokrywają bardzo drobne łuski typu cykloidalnego). Głowa duża, szeroka i spłaszczona o szerokim otworze gębowym. Oczy stosunkowo duże, położone wysoko na głowie. Dość dobrze widzą nocą. Batrachowate mają dwie płetwy grzbietowe. Pierwsza — niepozorna, druga - długa, ciągnie się prawie do płetwy ogonowej. Płetwy brzuszne przesunięte są daleko ku przodowi niemal pod paszczę (czyli jeszcze dalej niż u okoniowatych) i zaopatrzone w gruby i twardy pierwszy promień. Służą do podpierania się o podłoże, a nawet umożliwiają „spacer" po dnie. Przy skradaniu się do zdobyczy między korzeniami i głazami pomocne są również szerokie i mocne płetwy piersiowe.

Ubarwienie najczęściej szare, bładobiaławe, brązowawe i z domieszką czerni (istnieją także gatunki batrachowatych o jaskrawych ornamentach). Barwy te tworzą liczne nieregularne plamy, kropki, pasy, mozaiki itp. Łącznie z nierównościami i krzaczkowatymi naroślami skórnymi głowy tworzą doskonale maskujący wzór. W pewnym granicach istnieje* możliwość zmiany barwy i rysunku ciała (np. w celu dopasowania się do kolorystyki i faktury podłoża).

Pochodzenie

W naturze Batrachus grunniens zamieszkuje wody południo-1 wo-wschodniej Azji (Piw. Indochiński, Indie, Malaje). Preferu- I je bardzo różne siedlisko. Najchętniej przebywa pośród zarośli mangrowe, gdzie woda morska miesza się ze słodką (tzw. wody słonawe). Stopień zasolenia takich wód jest niższy niż wody 1 morskiej, często także ulega znacznym wahaniom sezonowym (np. podczas pory deszczowej). Niemniej jednak wiele osobników tego gatunku spotyka się pośród raf koralowych, a więc w środowisku typowo morskim. Określonej liczbie osobników nie przeszkadzają również właściwości fizykochemiczne wód lądowych — i niektóre z ryb wpływają często daleko w głąb rzek regionu np. w poszukiwaniu pokarmu. Podsumowując: ogólnie gatunek jawi się jako bardzo tolerancyjny i odporny na jakość zamieszkiwanych wód.

Akwarium

Przede wszystkim nie może być zbyt wysokie — 30 cm słupa wody wystarczy w zupełności, ale w zamian powinno odznaczać się znaczną powierzchnią dna (np. minimum 50 x 50, | 40 x 60 cm, im większe, tym lepsze). Pamiętać należy także o szczelnym przykryciu zbiornika od góry.

Drobny żwirek oraz dużo kamieni i korzeni. Kamieni nie należy układać w jedną, wielką i ciasną stertę; dobrze jest użyć płaskich, tworząc z nich labirynt grot (dużo wolnych przestrzeni i odpowiedniej wielkości szczelin - tak, aby ryba mogła bez problemu przechodzić i przepływać między głazami). Tak przygotowany wystrój ma za zadanie umożliwić batrachowi ukrycie się i czatownie na zdobycz, a zdobyczy

V-/^50\