477 (5)

15.4.2.2. Wstęga krytyczna. FBlry słuchowe

Selektywność częstotliwościową opisuje się zwykle za pomocy tak zwanych filtrów słuchowych. Każdy punkt błony podstaw nej .jest wrażliwy" na inną częstotliwość, co pozwala stwierdzić, że zachowuje się w przybliżeniu tak jak filtr pasmowoprze-pustowy o określonej częstotliwości środkowej i paśmie przepustowym. Cala błona podstaw na może być potraktowana jako zbiór filtrów lego typu. Charakterystyki tych filtrów, nazywanych filtrami słuchowymi, można wyznaczać w badaniach fizjologicznych i psychofizycznych.

Większość psychofizycznych metod wyznaczania charakterystyk (lub kształtów) filtrów słuchowych bazuje na założeniu, że w przypadku maskowania (zagłuszania) tonu szerokim pasmem szumu słuchacz opiera swoją ocenę o filtr słuchowy, w którym (I) stosunek mocy tonu do mocy szumu (t/w. stosunek sygnału do szumu) jest największy i że (ii) detekcja tonu na tle szumu następuje wicdy. gdy stosunek ten przekroczy pewną ustaloną wartość Pierwszą hipotezę dotyczącą kształtu charakterystyki filtru słuchowego zaproponował Fktcher (I940). Mierzył on próg detekcji sygnału sinusoidalnego w obecności pasma szumu maskującego o częstotliwości środkowej równej częstotliwości tonu. Gęstość widmowa mocy szumu, czyli poziom mocy szumu w każdym jego paśmie częstotliwości o tej samej szerokości, była jednakowa, co oznacza, że w miarę zwiększania szerokości pasma szumu wzrastała całkowita moc szumu. Strukturę widmową sygnałów oraz rezultaty tego eksperymentu przedstawiono schematycznie na ryc. 15.20-

Cząstotkwodć

Ryc. I5.20. Schemat eksperymentu Fktchera (IWO): struktura wsdmowa sygnałów i uzyskany rezultat

Początkowemu zwiększaniu szerokości pasma szumu towarzyszy wzrost progu detekcji. Jednak począwszy od pewnej szerokości pasma próg detekcji ustala się na pewnym poziomie i dalsze zwiększanie jego szerokości nie powoduje zwiększenia progu detekcji tonu. Jeśli słuchacz dokonuje detekcji tonu na tle szumu, wykorzystując prostokątny filtr słuchowy o częstotliwości środkowej zbliżonej do częstotliwości tonu. to dopóki pasmo szumu maskującego mieści się w filtrze słuchowym.

477