48

hisMIA UTłJHATUW!

Malarstwo: głównie tematyka historyczna, mitologiczna i alegoryczna. Dominował dydaktyzm związany z ideologią epoki. Rozwijało się malarstwo sztalugowe, ścienne (ozdoby ścian pałaców), miniaturowe (portrety).

Przedstawiciele:

Marcello Bacciarelli,

Jean Baptiste Greuze, Bernardo Belotto zwany Ca-naletto,

Zygmunt Vogel,

Aleksander Orłowski

Rzeźba: wzorowana na antycznej, cechowało ją klasyczne piękno, proporcja, harmonijność, materiałem najczęściej był marmur. Dominowała tematyka mitologiczna. Rzeźby „portretowe" stylizowano na antyczne.

Przykłady:

Antonio Canova, Paulina Buonaparte Borghese jako Wenus, Henryk Lubomirski jako Amor, Bertel Thorvaldsen, Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego

Bernardo Bellotto zwany Canaletto, Paloc w Wilanowie od strony parku (XVIII w.)

Bertel Thoryaldsen, Pomnik księcia Józefa Poniatowskiego (1828)

Klasycyityczno sala balowa w Patatu na Wodzie (XVIII w.)

Canoya, Paulina Buonoparte Borghese jako Wenus (XIX w.)

Rzemiosło artystyczne: tkactwo artystyczne, meblarstwo (np. biurka, komody, sekretarzyki, toaletki, konsole, leżanki, komplety mebli, toża z baldachimami, sofy, okrągłe stoliki) w Polsce pasy kontuszowe, ceramika

Kontynuacje i nawiązania

• w literaturze:

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Laura Jan Lechoń, Kniaźnin i żołnierz Czesław Miłosz, Zaklęcie Roman Kołoniecki, Bogusławski Zbigniew Herbert, Wilk i owieczka

Filon

Koniusze sarmackie

Miała ta literatura sporo plam i grzechów, ale i zasługi jej są niemałe. Szerzyła typ nowożytnego myślenia, wysnuwającego pogląd na świat z wyników wiedzy. Uczyła tolerancji religijnej, zachwiała przesądami stanowymi. Ona, tak wroga chrystianizmowi, torowała drogę wielkich idei Chrystusowej: niezależnie od różnic stanowych, wyznaniowych, narodowych, rasowych, uczyła uznawać i szanować człowieka.

Juliusz Kleiner, Znaczenie oświecenia w kulturze europejskiej, [w:] Zdzisław Libera, Oświecenie, 1974

Klasycyzm jest wykładnikiem ideologii oświecenia, najbardziej wiążąc się z ideą nawrotu do antyku jako do sztuki stanowiącej wyraz starożytnego racjonalizmu.

Słownik terminologiczny sztuk pięknych, 1976

Wnętrze zamku królewskiego w Warszawie (XVIII w.)

Bibliografia

Zdzisław Libera, Oświecenie, 1974 I Mieczysław Klimowicz, Oświecenie, 1975 Historia literatury polskiej, pod red. Anny Skoczek, t. 4: Oświecenie, 2003 Juliusz Kleiner, Sentymentalizm i preromantyzm, pod red. Jerzego Starnawskiego, 1 975 Teresa Kostkiewiczowa, Model liryki sentymentalnej w twórczości Franciszka Karpińskiego, 1964 bienri Peyre, Co to jest klasycyzm?, przeł. Maciej Żurowski, 1985 C______________