491 [1024x768]

FOTOCHEMIA 501

przejściu cząsteczki z zerowego poziomu oscylacyjnego stanu wzbudzonego na wysoki poziom oscylacyjny podstawowego stanu elektronowego. Podczas takiego przejścia elektronowego konieczna jest zmiana odległości między-atomowych, co z punktu widzenia zasady Francka-Condona jest mało prawdopodobne. Również przekształcenie znacznej ilości energii elektronowej w energię kinetyczną drgań atomów jest mało prawdopodobne.

Bardzo szybkie natomiast są konwersje z wyższych elektronowych poziomów wzbudzonych na pierwszy poziom wzbudzony. Dlatego też nie obserwuje się lumincscencji kwantów energii odpowiadających przejściu z wyższych poziomów energetycznych na poziom, podstawowy.

Rola stanów tripletowych w reakcjach fotochemicznych

Znaczne prawdopodobieństwo wykazują też tzw. konwersje interkombinacyjne, konwersja polegające na przejściu z wzbudzonych stanów singletowych do stanów trip- interkombi-letowych. Dzieje się tak wskutek tego, że krzywe energii potencjalnej tych ^NACYJNA

stanów na ogół przecinają się. Ponieważ czasy życia stanów tripletowych są o kilka rzędów wielkości dłuższe od czasów życia stanów singletowych, a ponadto charakteryzują się znaczną reaktywnością (stany tripletowe mają w pewnym sensie charakter dwurodnikowy) przeto odgrywają one w reakcjach fotochemicznych jedną z podstawowych ról. Na ich znaczenie zwrócono szczególną uwagę dopiero w ostatnich latach.

Na rys. 6.17 przedstawiono diagram poziomów energii cząsteczki benzo-