4Klineferter EZ

1966 ANDROLOGIA

płciowego. W zespole nadnerczowo-płciowym poziom testosteronu jest niski, natomiast poziom androgenów pochodzenia nadner-czowego bardzo wysoki.

Wiek kostny bez względu na przyczynę przedwczesnego rzekomego dojrzewania płciowego jest znacznie zaawansowany w stosunku do wieku metrykalnego.

Leczenie zależy od przyczyny powodującej przedwczesne rzekome dojrzewanie płciowe. Może być operacyjne lub farmakologiczne.

Opóźnione dojrzewanie płciowe

Przyczyną opóźnionego dojrzewania płciowego jest brak lub niedostateczne pobudzenie jąder przez gonadotropiny przedniego płata przysadki. Dojrzewanie płciowe może być opóźnione o kilka lat i pojawić się dopiero ok. 18 r. życia, kiedy u chłopców prawidłowo rozwijających się fizjologicznie jest już ono zwykle zakończone.

Chłopcy z opóźnionym dojrzewaniem płciowym mimo zaawansowanego wieku metrykalnego mają budowę ciała i cechy płciowe takie jak chłopcy w okresie przedpokwitaniowym. Ich rozwój umysłowy przebiega prawidłowo i jest zgodny z wiekiem metrykalnym. • Ta dysproporcja między rozwojem cielesno-płciowym a rozwojem umysłowym powoduje szereg kompleksów na skutek trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu koleżeńskich kontaktów z prawidłowo rozwijającymi się rówieśnikami. Chłopcy z opóźnionym dojrzewaniem płciowym nie wykazują popędu płciowego lub jest on bardzo słabo zaznaczony.

Badania laboratoryjne wykazują, że poziom gonadotropin przysadkowych oraz testosteronu w surowicy krwi odpowiada wartościom sprzed okresu dojrzewania płciowego. Wiek kostny jest znacznie cofnięty w stosunku do wieku metrykalnego.

Leczenie. Opóźnione dojrzewanie płciowe nie wymaga w zasadzie leczenia. Do czasu pojawienia się objawów dojrzewania chłopcy powinni znajdować się pod obserwacją lekarską.

Rozrost gruczołów piersiowych

Rozrost gruczołów piersiowych, czyli ginekomastia, jest to rozrost tkanki gruczołowej sutka. Może on występować w każdym okresie życia mężczyzny i dotyczyć jednego lub obu sutków. Stopień rozrostu bywa różny, od niewielkiego uwypuklenia nie przekraczającego otoczki brodawki piersiowej do wielkości sutka dojrzałej kobiety.

Powiększenie gruczołów piersiowych u noworodków (do pierwszego miesiąca życia) i u chłopców w okresie dojrzewania płciowego mieści się w granicach fizjologicznych i następnie samoistnie znika. Powiększenie się tych gruczołów w innych okresach życia mężczyzny jest traktowane jako objaw patologiczny. Przyczyną ginekomastii jest zachwianie równowagi między androgenami i estrogenami na korzyść tych ostatnich. Może ona również powstać na skutek nadmiernej wrażliwości sutków na estrogeny produkowane przez organizm.

Rozrost gruczołów piersiowych w okresie dojrzewania płciowego występuje u ok. 70% chłopców. Najczęściej pojawia się ok. 14 r. życia, zwykle zanika po upływie paru miesięcy. Jest to objaw przejściowy, gdyż ustępuje wówczas, gdy stosunek między androgenami a estrogenami osiągnie wartości prawidłowe dla dojrzałego organizmu mężczyzny. U niektórych chłopców mimo wyrównania się proporcji androgeny — estrogeny objaw ten nie zanika. Nosi wtedy nazwę rozrostu gruczołów piersiowych prawdziwego, czyli g i -nekomastii idiopatycznej, i nie jest objawem nieprawidłowej czynności hormonalnej. Nie zaburza czynności plemnikotwórczej jąder, stanowi jedynie problem natury kosmetycznej.

Rozrost gruczołów piersiowych po okresie dojrzewania może pojawić się w wielu zespołach chorobowych. Jest często wynikiem uszkodzenia czynności jąder po przebytych urazach mechanicznych lub następstwem zapalenia tych gruczołów w takich chorobach, jak świnka, gruźlica i inne zakażenia bakteryjne lub wirusowe. Występuje też w nowotworach jąder oraz kory nadnerczy. Niejednokrotnie rozrost gruczołów piersiowych może być spowodowany uszkodzoną czynnością wątroby wskutek jej zapalenia, marskości, nowotworu oraz niedomogi krążenia. Czasami występuje w okresie przekwitania (and-ropauzy). Pojawia się również podczas stosowania niektórych związków hormonalnych oraz leków podawanych m.in. w gruźlicy płuc i w chorobach serca.

Nowotwory gruczołów piersiowych rzadko występują u mężczyzn. Mimo to w każdym przypadku ginekomastii pojawiającej się w okresie dojrzałości płciowej, a zwłaszcza w okresie starzenia się, konieczne jest badanie onkologiczne.

Leczenie sprowadza się przede wszystkim do usunięcia przyczyn wywołujących rozrost gruczołów piersiowych. Stosuje się zwykle leczenie farmakologiczne. W stanach nie poddających się leczeniu zachowawczemu wykonuje się operację plastyczną.

Zespół Klinefeltera

„Prawdziwy” zespół Klinefeltera

Istotą tego zespołu jest pierwotne uszkodzenie jąder pochodzenia genetycznego, a przyczyną istnienie dodatkowego lub dodatkowych chromosomów Xw kariotypie, czyli zespole chromosomów danego osobnika (prawidłowy kariotyp męski 46 XY, żeński - 46 XX).