skanuj0010

Oogeneza

Pierwszorzędowym narządem płciowym (gonadą) kobiety jest jajnik \ovsrium). Ma^on małą, unaczynioną część rdzenną, pokrytą grubą częścią korową. Z zewnątrz jajnik jest ograniczony przez słabo rozwiniętą błonę biaława i nabłonek sze|cienny, który we wnęce przechodzi w nabłonek'płaski, wyściełający pozostałą część jamy otrzewnej. Oogeneza zachodzi w części korowej, gdzie znajduj.ą się elementy rozrodcze o różnym stopniu dojrzałości, łezące w bogato unaczynionym zrębie tącznotkan-kowym.

Kora jajnika' zawiera pęcherzyki jajnikowe pierwotne, które składają się z dużego sferycznego oocytu I rzędu (pochodzącego z pierwotnej' komórki płciowej), otoczonego przez grupę spłaszczonych komórek pęcherzykowych, W cytopłazmie oocytu pierwotnego powstaje półksiężycowate skupienie mitochcn-driów i kuleczek tłuszczu, a jądro komórkowe przesuwa się na obwód. W.ten sposób zostaje określona oś animalno-wegetatywna, W tym samym czasie komórki pęcherzykowe dzielą się mitotycznie i powstaje nagromadzenie .małych, okrągłych komórek ziarnistych. Wytwarzają one wokół oocytu przezroczystą otoczkę hialinową {membrana pełiucida). Kiedy oocyt osiągnie największe wymiary, pomiędzy komórkami ziarnistymi pojawiają się przestrzenie wypełnione płynem, które łączą się tworząc jamę pęcherzyka. -Oddziela ona komórki ścień-₁ ne błony ziarnistej od komórek otaczających oocyt, nazywanych potem wieńcem promienistym {corona radia ta). Pęcherzyk rośnie szybko wskutek podziałów komórkowych i gromadzenia płynu. W tym samym czasie otaczające pęcherzyk komórki zrębu różnicują się we włóknistą błonę zewnętrzną ' osłonki pęcherzyka i bogato unaczynioną błonę we- ^f wnętrzną. Dojrzewający pęcherzyk zblizti się do^-powierzchni jajnika...a -zwiększająca się siła rozciągania prowadzi do jego pęknięcia. Oocyt wraz z otoczką przezroczystą i wieńcem promienistym oddzielają się od ściany pęcherzyka i opuszczają jajnik (owulacja, czyli jajeczko-wanie).

W trakcie rozwoju pęcherzyka oocyt i rzędu przechodzi pierwszy podział mejotyczny, w czasie którego zachodzi oddzielenie małej masy jądrowej — pierwszego ciałka kierunkowego. W czasie tego podziału ulega redukcji liczba chromosomów z diploidalnej do haploidainej, a większość cytoplazmy pozostaje przy oocycie II rzędu. Wkrótce potem powstaje następne wrzeciono podziałowe i zachodzi owulacja. Zakończenie drugiego podziału mejotycznego z ostateczną redystrybucją materiału genetycznego i powstaniem drugiego ciałka kierunkowego dokonuje się po wniknięciu plemnika.

Po jajeczkowaniu zapadnięty pęcherzyk przekształca się w gruczoł dokrewny. zwany ciałkiem żółtym {corpus luteum). Błona zewnętrzna osłonki pęcherzyka tworzy łączno-tkankową torebkę i beieczki stanowiące rusztowanie dla pochodnych błony wewnętrznej (naczyń krwionośnych i małych .komórek pa-raluteinowych), wnikających do miąższu gruczołu. Pomiędzy beleczkami znajdują się komórki ziarniaste przekształcone w duże, wielościenne, zwakuolizowane komórki, zawierające karctenowcowy pigment —— 'uteinę.

Sr

r.

i

U

i

3

\

l