55 (140)

61

Rozdział 2

61

Rozdział 2

pmwwmpw**

_nc do innych metod obróbki cieplno-chemicznej, z tym że musi być wytworzona atmosfera, z której atomy aktywne metalu dyfundują w stal. Temperatura wynosi ok. IOOO°C, czas kilka do kilkunastu godzin. Metalizowanie może być przeprowadzane w ośrodkach stałych, ciekłych i gazowych. Celem tej obróbki jest albo utwardzenie powierzchni (wówczas gdy tworzą się węgliki chromu, tytanu, wana-ju i inne) względnie zwiększenie odporności na korozję elektrolityczną lub gazową (np. chromowanie, aluminiowanie, krzemowanie). Metalizowanie prowadzi do oszczędności pierwiastków stopowych, gdyż umożliwia zastępowanie stali wyso-kostopowych niskostopowymi, poddawanymi metalizowaniu dyfuzyjnemu.

2.32. Jok się przeprowadza metalizowanie w ośrodkach stałych?

Proces przeprowadza się w skrzynkach żaroodpornych, w których są układane elementy i przesypywane mieszanką metalizującą złożoną z proszku danego metalu lub jego żelazostopu, masy wypełniającej (np. A1₂0₃) oraz aktywatora (2 - 3% salmiaku). Skrzynki po uszczelnieniu wyżarza się przy temperaturze ‘>50 - I I00°C, a po ich wystygnięciu wyjmuje się obrobione elementy. Aktywne atomy powstają w wyniku reakcji NH4CI z proszkiem metalu, w wyniku czego tworzy się lotny chlorek metalu, który następnie rozkłada się na powierzchni stali i atom metalu dyfunduje w głąb, a chloru tworzy w kontakcie z metalem nową cząstkę chlorku i cykl się powtarza.

Wadą metalizowania w skrzynkach jest energochłonność tej metody związana / koniecznością nagrzewania całej skrzynki oraz koszty związane z korozją gazową skrzynek. Zamiast skrzynek można też (w przypadku matryc) stosować°nad-stawki (rys. 2.7). Wady tej nie ma metalizowanie z past i warstw galwanicznych. \a przykład chromowanie przeprowadza się w paście złożonej z 25% kriolitu i 75% proszku chromu. Substancją wiążącą jest szkło wodne lub krzemian etylu podobnie jak przy borowaniu w pastach (pytanie 2.26). Ta metoda nadaje się do obróbki matryc i narzędzi do obróbki plastycznej. Chromowanie z warstw galwanicznych polega na nałożeniu warstwy ok. 0,! mm i wyżarzeniu po uprzednim zabezpieczeniu przed utlenianiem.

Rys. 2.6. Schemat nadstawki do uproszczonego metalizowania dyfuzyjnego w proszkach:

1    - matryca,

2    - mieszanka metalizująca,

3    - rama zewnętrzna nadstawki,

4    - rama wewnętrzna nadstawki,

5    - uszczelka płynna,

6    - pokrywa,

7    - próbki kontrolne

m