59

moiunm Liiiin/uum

Przedstawiciele malarstwa romantycznego

William Blake (1757-1827) - malarz i poeta, mistyk zafascynowany wizjonerską filozofią Swedenborga. Przedstawia) świat fantastycznych wizji, nawiązujących do tradycji biblijnej i mitologicznej. Dzieła: ilustracje do Księgi Hioba, Wielki smok i niewiasta obleczona w Słońce, Wszechmocny Stwórca kontempluje stworzony przez siebie świat.

Eugene Delacroix (1798-1863) - malarz francuski, jego obrazy bardzo dobrze ilustrują idee i nastrój epoki. Cechuje je: historyzm, dynamizm, swoboda w kładzeniu farb, operowanie światłem, rozmach, orientalizm. Twórca znakomitych, oddających osobowość modeli, portretów (np. portret Fryderyka Chopina). Dzieła: Barka Dantego, Masakra na Chios, Wolność wiodąca lud na barykady.

Caspar David Friedrich (1774-1840) - jeden z najwybitniejszych malarzy romantyzmu. Autor pejzaży, w których zawarta jest romantyczna filozofia natury dominującej nad człowiekiem. Jego ulubione motywy to morze, dzikie góry, ruiny, stare cmentarze, samotność człowieka zagubionego pośród dzikiej natury. Obrazy: Krzyż w górach, Mnich nad brzegiem morza, Morze lodu, Podróżnik po morzu chmur.

Theodore Gericault (1791-1824) - francuski malarz i grafik, autor portretów (m.in. wizerunków ludzi upośledzonych umysłowo), pełnych dynamiki i ekspresji scen batalistycznych oraz przedstawień koni. Jego główne dzieło to Tratwa Meduzy, uznana za programowe dzieło romantyzmu. Płótno upamiętnia katastrofę fran

cuskiego statku La Meduse, a jednocześnie \e? metaforą ludzkiego losu, przyrównanego do losu rozbitków.

Francisco Goya (1746-1828) - prekursor romantyzmu w malarstwie hiszpańskim, znakomity kolorysta, autor obrazów o tematyce historycznej, rodzajowej, mitologicznej, portretów rodziny królewskiej i arystokracji. Dzieła: Rozstrzelanie powstańców madryckich, cykl grafik Kiedy rozum śpi, budzą się upiory.

Artur Grottger (1837-1 867) - nazywany malarzem powstania styczniowego. Jego cykle Polonia, Lituania, Wo/na ukazują kolejne etapy powstania - od pierwszych demonstracji i przygotowań do walki, przez samo powstanie, aż po tragiczny finał. Dzieła: Pożegnanie powstańca, Powitanie powstańca, Pochód na Sybir.

Piotr Michałowski (1 800-1 855) - autor obrazów o tematyce batalistycznej (scen z wojen napoleońskich, utrwalających romantyczny kult cesarza), malarz koni. Dzieła: Somosierra, Krakusi, Portret chłopa w kapeluszu.

Ary Scheffer (1795-1858) - tworzący we Francji holenderski malarz i grafik. W twórczości łączył klasyczną harmonię z romantycznym rozmachem, dramatyzmem uczuć. Inspirowały go dzieła Byrona, Goethego, Schillera. Doskonały portrecista, zawdzięczamy mu wizerunki artystów epoki. Dzieła: Śmierć Theodore'a Gericault, Sw. Augustyn i św. Monika, Portret Delfiny Potockiej, Portret Zygmunta Krasińskiego, Alegoria powstania 1831.

Rzeźba

naiidiU aaiLi i umudiom

Prace rzeźbiarzy okresu romantyzmu, tak jak każdej ze sztuk plastycznych w tej epoce, są różnorodne i nie posiadają określonego stylu. Wyrażają jedynie romantyczny światopogląd. Rzeźbę tego okresu cechuje dynamika form, historyzm, aktualizacja tematyki.

Przedstawiciele:

•    Antonio Canova

•    Bertel Thorvaldsen

•    Franęois Rude

•    Augustę Rodin

•    Jakub Tatarkiewicz

Bertel Thorvaldsen, Statua Mikołaja Kopetaika (1830)

Architektura

Karl Friedrich Schinkel, Neogolycki zamek w Kórniku

Budownictwo romantyzmu cechował eklektyzm, powrót do form klasycznych starożytnej Grecji i Rzymu, renesansu, stylu średniowiecznego (neo-gotyk), a takje orientalizm. Modne były romantyczne parki krajobrazowe (w stylu angielskim) otaczające pałace, a także bogate dwory i wiejskie rezydencje.

Przedstawiciele:

•    Kari Friedrich Schinkel

•    Friedrich Weinbrenner

•    Henryk Marconi

•    Franciszek Maria Land

•    Adam Idźkowski

Muzyka

Muzyka w epoce romantyzmu byta ściśle związana z literaturą. Popularnym gatunkiem muzycznym tego okresu byt dramat muzyczny (opera) i pieśni do stów wybitnych poetów epoki. Jednym z założeń estetycznych romantyzmu była bowiem korespondencja sztuk - łączenie muzyki, poezji

i malarstwa.

•    tematyka: baśniowa, fantastyczna, ludowa, narodowa, historyczna

•    wprowadzenie do treści oper wątków patriotycznych

•    popularność miniatur instrumentalnych

•    synteza sztuk

•    naprzemienne operowanie tonacjami dur i mol

•    powiększenie składu orkiestry

•    muzyka programowa (odwołująca się

do pewnych idei, treści pozamuzycznych, jej celem jest wywołanie odpowiednich skojarzeń u słuchacza)

•    muzyka obca:

Ferenc Liszt, Johann Strauss, Franciszek Schubert, Giusseppe Verdi, Ryszard Wagner

•    muzyka polska:

Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko, Henryk Wieniawski, Władysław Żeleński