Całość jest czymś więcej niż tylko sumą składników. Występują w niej ponadto wzajemne powiązania, oddziaływania i zależności między elementami, tworzy się struktura z jej swoistą dynamiką.
Podejście odmienne do wyjaśniania socjologicznego ma nominalizm ontologiczny uznający jednostkę za najważniejszy element grupy i tu kierunek wyjaśniania jest od jednostki do
grupy. . ,
Twierdzenie probabilistyczne - określa stopień prawdopodobieństwo zajścia zjawiska społecznego „A” lub jego części ,w kontekście prawdopodobieństwa zajścia zjawiska ,3” lub jego części , określonej rzeczywistości społecznej. Twierdzenie probabilistyczne jest tłumaczone również przez odwołanie się do prawa statystycznego. Prawo statystyczne jest to takie prawo, które z posiadania przez próbkę statystyczną pewnego rozkładu zmiennych, ekstrapoluje(przenosi) ten rozkład na całą populację. W zasadzie wszystkie prawa można uważać za przypadki graniczne prawa statystycznego, mianowicie takiego, gdzie dany rozkład cech przysługuje populacji w 100%*.
Błąd pomiaru — obejmuje błąd związany z dokładnością przyrządu pomiarowego i
odczytu.
Pomiar-bez względu na jego przedmiot i rodzaj -jest obarczony błędem. Mając to na uwadze, od badaczy wymaga się oszacowania stopnia i dokładności pomiaru. W zależności od rodzaju dyscypliny naukowej oraz cech badań stopień dokładności pomiaru może być różny.
Kryteria jakości pomiaru to między innymi: precyzja poprawność, rzetelność i trafność.
Obserwacja standaryzowana i niestandaryzowana.
Obserwacja uczestnicząca i obserwacja nieuczestnicząca.
Obserwacja jawna i niejawna
Obserwacja w warunkach naturalnych i w warunkach „sztucznych”.
Obserwacja standaryzowana - charakteryzuje się tym, że obserwator dysponuje względnie szczegółowo opracowaną kartą obserwacji, zatem wie, co konkretnie ma ustalić, rostrzygnąć w toku postrzegania.
Obserwacja niestandaryzowana - odznacza się brakiem szczegółowych dyspozycji ukierunkowujących postrzeganie. Obserwator jedynie w bardzo ogólnym zarysie wie, na co ma zwrócić uwagę.
W obserwacji jawnej osoby badane wiedzą o tym, że są przedmiotem zainteresowania obserwatora, przy czym nie muszą być poinformowane o przedmiocie i celu badania. Z tego powodu mogą zmieniać swoje postępowanie
W obserwacji niejawnej osoby badane nie wiedzą o tym, że są obiektem obserwacji, dzięki czemu ich zachowania traktowane są jako bardziej "naturalne". Pewnym utrudnieniem przy stosowaniu tej techniki jest konieczność rejestracji wyników w sposób nie niedostrzeżony lub nie zbudzający podejrzeń.
Obserwacja uczestnicząca polega na wejściu badacza w określone środowisko społeczne i obserwowaniu danej zbiorowości od wewnątrz tj. jako jeden z jej członków.
Obserwacja nieuczestnicząca polegająca na obserwowaniu danej zbiorowości "z zewnątrz", czyli bez ingerencji w zachodzące w niej interakcj e i zachowania.
5