5 (57)

Księga ttieria

czysto obiektywną istotę rzeczy, występujące w nich idee wtedy tylko, gdy one same tiie budzą u nas żadnego zainteresowania, gdyż me pozostają w żadnym związku l naszą wolą. Stąd znów wynika, że^ideii istot łatwiej ’ przemawiają do nas w dziele sztuki niż w rzeczywistości. Albowiem coś, co oglądamy tylko na obrazie lub w poezji, nie ma żadnej możności znalezienia się w jakimś odniesieniu do naszej woli. gdyż samo przez się istnieje tylko dla poznania i do mego bezpośrednio się zwraca.lNatomiast pobieranie idei z rzeczywistości zakhraa niejako abstrahow anie od w łasnej woli. wzlot ponad własny interes, a to wymaga od umysłu szczególnej lotności W wyższym stopniu i w trwały sposób przysługuje to tylko geniuszowi, gdyż polega on na tym właśnie, że siła poznawcza przekracza tu miarę wymaganą do służenia indywidualnej woli, a teraz ta nadwyżka wyswobadza się i ujmuje świat bez odniesienia do wohjjeslt więc dzieło sztuki tak bardzo ułatwia uchwycenie Idei, a na tym polega rozkosz estetyczna, to me tylko dlatego, ze sztuka ukazuje rzeczy wyraźniej i w sposób bardziej charakterystyczny, wydobywając coś istotnego i odrzucając to, co nieistotne, i lecz w tymże stopniu dlatego, m całkowite milczenie woli, niezbędne dla czysto obiektywnego ujęcia rzeczy, osiąga się najłatwiej w ten sposób, iż przedmiot oglądany zupełnie nie leży w sferze rzeczy, które mogą mieć jakieś odniesienie do woli, gdyż nie jest przedmiotem rzeczywistym, lecz tylko obrazemlDotyczy to dziel nie tylko w sztukach plastycznych, lecz także w poezji; warunkiem jej oddziaływania jest leż ujęcie nieza angażowane, bezwolne i dlatego czysto obiektywne. Ono właśnie sprawia, że jakiś oglądany przedmiot pojawia się malowniczo, jakieś zdarzenie z prawdziwego życia — poetycznie, gdyż tylko ono otacza przedmioty rzeczywiste ową czarodziejską aurą, która