7 (741)

SYSTEMATYKA: MORFOLOGICZNA I MOLEKULARNA

79

; Cecha pierwotna w odniesieniu do innych

v czie ko kształtnych ir

Krawędź nadoczodołową

P*WodnieSi|| inieczfekokslii

WZGLĘDNE ZNACZENIE CECH: Biegunowość (polarność) cechy zależy od punktu odniesienia. Na przykład u małpy człekokształtnej paznokcie na palcach uznawane są za cechę pierwotną w odniesieniu do innych naczelnych, ponieważ wszystkie inne naczelne również posiadają paznokcie. A zatem paznokcie nie odróżniają małp człekokształtnych od, powiedzmy, małp zwierzoksztaitnych. Paznokcie są cechą pochodną dla naczelnych jako całości, ponieważ nie posiadają ich żadne inne ssaki. Drugą zilustrowaną tu cechę - krawędź nadoczodołową -spotykamy tylko u człekokształtnych, a więc jest ona dla nich cechą pochodną. U szympansa jednak krawędź nadoczodołową należy uznać za pierwotną w odniesieniu do innych człekokształtnych; to znaczy cecha ta nie odróżnia szympansa od, na przykład, goryla.

dzie zdecydowanie odchylili się od maip człekokształtnych; nie uwzględnia ono jednak ścisłej filogenezy, w której ludzie i afrykańskie małpy człekokształtne zgrupowani są razem, a orangutany tworzą oddzielną grupę.

Jeśli klasyfikacja ma dokładnie odzwierciedlać filogenezę, jedna zjnożliwości jest następująca: do rodziny Hominidae wejdą afrykańskie małpy człekokształtne i istoty ludzkie, natomiast orangutan (Pongo pygmaeus) znajdzie się w rodzinie Pon-gidae. Istoty ludzkie będą jedynym przedstawicielem podrodziny Homininae - stąd bezpieczniejszy dla istot człowiekowatych jest termin „homininy" zamiast wcześniej używanego „hominidy”. Goryl i szympans wejdą zaś do podrodziny Gorillinae.