84� (3)

Eksperymenty na zimę

swoje spostrzeżenia aż do chwili, gdy wszystkie dzieci pokonają pierwszy etap.

Obserwacja: Okazuje się, że każda z rączek zanurzanych w letniej wodzie odczuwała co innego! Prawa ręka, zanurzona wcześniej w gorącej wodzie, odbiera letnią wodę jako zimną. Lewa ręka, zanurzona w lodowatej wodzie, odbiera letnią wodę jako ciepłą.

Wyjaśnienie: Ręka zanurzona w gorącej wodzie ogrzewa się. Gdy zanurzamy ją w letniej wodzie, oddaje ciepło. Tę utratę ciepła odczuwamy jako „zimno”. Druga ręka, schłodzona w lodowato zimnej wodzie, pobiera ciepło z letniej wody. Ten pobór ciepła odczuwanyjest wyraźnie przez rękę.

Zakończenie: Dzieci rysują przebieg doświadczenia. W jaki sposób przedstawić na rysunku ciepłą i zimną wodę? Można podpowiedzieć maluchom, jakimi symbolami oznaczana jest ciepła i zimna woda na kurkach od kranu (kolor czerwony - gorąca woda, kolor niebieski — zimna woda).

Zabawka w lodowym bloku

Wiek:    powyżej    trzech lat

Liczba

uczestników: cała grupa (maksymalnie 25 dzieci)

Miejsce:    świetlica

Wskazówki: Dzieci będą mogły obserwować wodę w róż nych stanach skupienia. Nauczą się także, w jaki sposób na leży obchodzić się z lodem.

Materiały: Drobne zabawki z plastiku (mogą być cli menty z klocków Lego), plastikowa salaterka, duża piast i plastikowa miska, ręcznik.

Przygotowanie: Napełniamy plastikową salaterkę wodą, wkładamy do niej zabawki i odstawiamy na 24 godziny do za-mrażalnika. Wyjmujemy przygotowany w ten sposób lodowy blok i kładziemy go na płaską miskę. Wjego wnętrzu widoczne są wyraźnie umieszczone w nim zabawki.

Wprowadzenie: Pewnego ranka maluchy znajdą na stole blok lodu. Zdziwią się ogromnie, gdy zobaczą uwięzione w lodzie zabaw⁷ki!

Przebieg doświadczenia: Nie pozostanie nam nic innego, jak przyznać maluchom rację: tak, tymi zabawkami można się bawić pod warunkiem, że uda się je uwolnić z lodu. Dzieci z całą pewnością spróbują to uczynić, wykorzystując wszystkie dostępne w przedszkolu narzędzia do majsterkowania: drewniane młotki, klocki, noże z serwisu dla lalek. Już wTrótce stanie się jednakjasne, że uwolnienie zabawek nie jest wcale takie proste. Któreś z dzieci wpadnie zapewne na pomysł, aby roztopić lodowy blok. Najpierw dzieci będą próbowały dokonać tego, ogrzewając lód rączkami. Potrwa to tak długo, aż ręce staną się zupełnie zimne. Topniejący lód zrobi miejsce gromadzącej się wodzie. Dzieci powinny zaobserwnw-ać, ile wody zbierze się w misce.

Obserwacja: Lód jest przezroczysty, wyraźnie widać umieszczoną w nim zabawkę. Jest bardzo twardy, tak twar-(ly, że z pomocą ostrych narzędzi można oddzielić tylko niewielkie jego kawałki. Lód jest zimny i szybko ochładza nasze ręce. Lecz gdy lód zetknie się z czymś ciepłym, roztapia się i zamienia w^r wodę. Z wody łatwo można wyj ąć zabawki.

Wyjaśnienie: Woda ulega zamarznięciu w⁷ ujemnej temperaturze. Ten stan skupienia wody nazywamy „stałym”. N.i powierzchni zamarzniętej w^rody mogą utrzymać się ludzie, a nawet samochody.

Zakończenie: W rozmowie nawiązującej do przeprowadzonego eksperymentu maluchy opowiadają o wiasnych

85