77 (155)

Metoda Kabata

W usprawnieniu ruchowym chorych dorosłych po udarach mózgowych najszersze zastosowanie znalazła metoda Kabata, znana pod nazwą „proprioceptywnego torowania ner-wowo-mięśniowego” (PNF). Przez torowanie rozumie się tu zachodzący podczas ćwiczeń proces obniżania pobudliwości drażnionego miejsca na zasadzie sumowania pobudzeń pod-progowych w obrębie synaps.

Teoretyczną podstawą tej metody są prawidłowości fizjologii rozwoju czynności ruchowych człowieka. Kabat wychodzi z założenia, że człowiek dorosły może odzyskać utraconą funkcję ruchową poprzez stopniowe uczenie się jej, wykorzystując swoje wcześniejsze doświadczenia, według schematów rozwoju ruchowego dziecka. Stąd w technikach ćwiczeń zaleca się:

•    Stosowanie różnego rodzaju bodźców do wywoływania odruchów bezwarunkowych.

•    Stałe powtarzanie czynności ruchowych z poszczególnych etapów rozwoj u ruchowego, przy zachowaniu kolejności sekwencji rozwoju: ruchy głowy, szyi, kończyny górnej i kończyny dolnej (od części bliższych do części dalszych).

•    Naśladowanie w układzie ćwiczeń ruchów naturalnych, obserwowanych w czynnościach życia codziennego.

Metoda Brunnstrom

Założeniem tej metody jest wykorzystanie spontanicznego powrotu funkcji ruchowej i mechanizmu synergii (rozumianej jako współdziałanie mięśni sprzężonych ze sobą czynnościowo w grupę) jako podstawowego ukierunkowania ćwiczeń.

W metodzie można wyróżnić cztery okresy:

• Wywoływanie ruchów synergistycznych na podstawie zachowania odruchów postawnych i innych.

•    Wywoływanie ruchów synergistycznych w sposób dowolny przez ich wzmocnienie i powtarzanie.

•    Uzyskanie kontrol i nad wzorcami synergistycznymi przez łączenie ich elementów składowych w dowolne ruchy.

•    Wywołanie dowolnych ruchów ręki i palców.

Metoda Rood

Podstawą do opracowania tej metody stały się wzorce rozwoju układu nerwowo-mięśniowego dziecka. Autorka zakłada, iż równoległe ćwiczenia układu somatycznego i wegetatywnego sprzyjają powrotowi funkcji ruchowych. Autorka uważa, że poprzez odpowiedni dobór ćwiczeń można odzyskać utraconą funkcję w sposób naturalny, taki w jaki ona powstaje. Dzieląc mięśnie na moblizujące (zginacze i przywo-dziciele) i stabilizujące (prostowniki i odwodziciele), Rood wyróżnia cztery okresy:

•    Związany z aktywnością mięśni mobilizujących, charakteryzujących się niskim progiem pobudliwości, wrażliwych na bodźce każdego rodzaju i różnego charakteru.

•    Związany z rozwojem mięśni stabilizujących, charakteryzujących się wysokim progiem pobudliwości, wrażliwych na bodźce długotrwałe, podtrzymywane.

•    W którym dochodzi do rozwoju funkcji mięśni mobilizujących w oparciu o stabilizujące.

•    W którym dochodzi do rozwoju funkcji mięśni mobilizujących niezależnie od stabilizujących, czyli do rozwoju zręczności.

Przywracanie zdolności ruchu Ćwiczenia ruchów czynnych możemy rozpocząć po opanowaniu stanu spastycznego. Pierwsze ruchy, wykonywane tylko w jednym stawie, powinny być jak najprostsze, aby chory mógł na nich skupić całą swoją uwagę. Później uczy się

159