91 (148)

O. 1 *U-łoiai. i:cdX VI S/)łU Slivaiv IroJ l. /’*Ufjiła    U'u>nvi 2l*)T

L<HN    C Vy W* PWN iu>?

ROZDZIAt 12 Rodziny pobicie i polityki rodzinna: »ian i kierunki przemian 193

wychowywało się 1660,9 tys. dzieci do lat 24 będących na utrzymaniu rodziców, tj. 15,4% ogółu tej grupy dzieci. W porównaniu do 1988 roku w niewielkim stopniu zmniejszyła się przeciętna dzietność rodzin niepełnych. W I9S8 roku na rodzinę niepełną tworzoną przez samotne matki przypadało 1,49 dziecka, a tworzoną przez samotnego ojca - 1,43, w 2002 roku wskaźniki te wynosiły odpowiednio 1,48 i 1,41. Wśród obydwu kategorii rodzin niepełnych dominują rodziny z jednym dzieckiem: 64,9% rodzin samotnych matek z jednym dzieckiem na utrzymaniu oraz 69,6% rodzin samotnych ojców z jednym dzieckiem.

Modele rodziny według kryterium społecznych ról kobiet i mężczyzn

•    Model rodziny tradycyjnej: c^ciec jest odpowiedzialny za sytuację materialną rodziny (pracuje zawodowo), a matka za wychowanie dzieci i prowadzenie domu (pozostaje poza rynkiem pracy).

•    Model rodziny z podwójnym obciążeniem kobiet: oboje rodzice pracują zawodowo, zdobywając środki na utrzymanie rodziny, przy czym pracująca matka ponosi główną odpowiedzialność za opiekę nad dzieckiem (dziećmi) i prowadzenie domu.

•    Model rodziny partnerskiej: oboje rodzice pracują zawodowo, zdobywając środki na utrzy manie rodźmy i dzielą między siebie odpowiedzialność za opiekę na dziećmi i prowadzenie domu.

•    Badania BAEL z 2001 roku '//skazują, że 57% osób pozostaje w modelu z podwójnym obciążeniem kobiet, prawie co trzecia pozostaje w modelu tradycyjnym, a błisko co d2ie siąta w modelu partnerskim.

Rodzina a gospodarstwo domowe

Proces formowania się i rozpadu rodziny ma kluczowe znaczenie dla przemian wielkości i struktury gospodarstw domowych. Gospodarstwo domowe oznacza grupę osób mieszkających zc sobą i łączących swe źródła utrzymania (wspólnie utrzymujących się)¹. Analiza danych pochodzących zc spisów powszechnych ostatniego trzydziestolecia wskazuje na następujące tendencje oraz zmiany wielkości i struktury gospodarstw domowych w Polsce:

•    zwiększanie się liczby gospodarstw domowych - z 9 376 tys. w 1970 roku do 13 337 tys. w 2002 roku;

•    zmniejszanie się przeciętnej wielkości gospodarstwa domowego - z 3,39 osób w 1970 roku do 2.84 osób w 2002 roku;

•    stały wzrost gospodarstw domowych jednoosobowych - z 16,1% ich udziału w ogólnej strukturze gospodarstw domowych w 1970 roku do 24,8% w 2002 roku;

1

Piotr Szukatski, Rodziny i gospodarstwa domowe w Prdfce i «• tejfach Uf', w: Rodzina w zmienia-jącym się spoleczeństu te. s. 24.