91 (47)

Ponieważ przepisowy luz pomiędzy tłokiem a cylindrem powinien wynosić w stanie zimnym 0,12 mm, więc powiększenie się jego o 0,02 mm będzie miało ujemny wpływ na pracę silnika i jej trwałość oraz spowoduje przedwczesne stukanie podczas pracy.

Rozwiązanie jest proste, wymiary nowego tłoka niedotartego i cylindra pozostawia się większe np. 0,01 mm, a zatem luz wstępny pomiędzy nimi zacieśni się o 0,02 mm, tj. o tyle, ile wyniesie starcie powierzchni w czasie docierania. Krótko mówiąc, nowy tłok w nowym cylindrze jest ciaśniej pasowany niż powinien być ze względu na rozszerzalność pod wpływem rozgrzan^;a. Oprócz tego powierzchnie tych części nie są zupełnie gładkie, lecz chropowate, gdyż mają drobniutkie ryski pozostawione do zeszlifo-wania przy docieraniu.

Jeśli uświadomimy sobie ten stan rzeczy, łatwo zrozumiemy, dlaczego docieranie musi odbywać się ze specjalną ostrożnością, uwagą i przy ścisłym stosowaniu się do wymienionych przepisów.

Pierwszy okres docierania

Pierwszy okres docierania jest najważniejszy dla motocykla, gdyż powierzchnie ocierające się są najbardziej chropowate, a luzy między nimi najmniejsze. Z tego względu w okresie tym należy poświęcić specjalną uwagę prawidłowości jazdy i obsługi motocykla.

Na ogół przepisy fabryczne, dotyczące pierwszego okresu docierania, mówią krótko — przez pierwsze 500 km nie przekraczać 40 km/godz na trzecim biegu. Na drugim i pierwszym odpowiednio mniej. Mieszanka olej-benzyna 1 : 16 (patrz tablica 1).

Trzeba pamiętać przy tym, że nie sama szybkość jazdy jest szkodliwa dla silnika w tym okresie, ale przede wszystkim zbyt duże i długotrwałe przeciążanie go pracą. Nie należy więc przekraczać szybkości 40 km/godz osiąganej przy około V« pełnej mocy silnika przez obrót mniej więcej '/< rączki gazu.

Jeżeli zatem z jakichkolwiek przyczyn zewnętrznych (jazdy pod silny wiatr, wzniesień drogi, odcinków piaszczystej nawierzchni), szybkość motocykla zaćznie się zmniejszać, to nie należy przeciwdziałać temu przez dodawanie coraz więcej gazu. Skutek będzie zupełnie odmienny od zamierzonego; szybkość być może istotnie nie spadnie poniżej 40 km/godz, ale znaczne odkręcenie rączki gazu świadczy o ogromnym wysiłku silnika i ogromnych naciskach jakie są wywierane przez współpracujące zespoły. Jeśli zatem szybkość z jakichkolwiek przyczyn zewnętrznych zacznie się zmniejszać, nie należy dodawać gazu, lecz zmienić przekładnię z trzeciego biegu na drugi.

Tego rodzaju jazdy należy jednak unikać w okresie docierania, tzn. jeździć tylko po takich drogach i w takich warunkach, aby nie zachodziła potrzeba dodawania gazu lub zmiany biegów z powodu

91