98

pociąg, w którym jechał gubernator Frank, byli w szeregach zamachowców podczas akcji na katów Warszawy — Biirkla i Kutscherę, walczyli m.in. w batalionie „Parasol”, w grupie bojowej działającej w wa-gonowni Grochów.

Brak jest źródeł historycznych i danych umożliwiających przedstawienie pełnego obrazu bohaterskiej działalności polskich kolejarzy w antyhitlerowskim froncie.

Zatarte wspomnienia, skrawki dokumentów, nieliczne wyrywkowe dane oraz stwierdzenia zawarte w niemieckich źródłach świadczą jednak o ogromnym znaczeniu kolejarskiego ruchu oporu. Historia nigdy nie określi w bezwzględnych wartościach, jaki był kolejarski wkład w przetrwanie narodu polskiego i w jakim stopniu przyczynili się do ostatecznego zwycięstwa nad faszyzmem polscy kolejarze walczący z niemieckim transportem, tym najbardziej newralgicznym elementem hitlerowskiej machiny wojennej.

W bezwzględnych wartościach, niestety, można ocenić jedynie straty: tysiące kolejarzy zamordowanych, znanych z nazwiska i czynów, i tych bezimiennych. Pozostała po nich wieczna pamięć i wdzięczność narodu, któremu służyli do końca.