9 (1194)

Przeprowadzone badania odkryły specyficzną kulturę organizacji. Jej cechy charakterystyczne to orientacja na: ludzi i konsumenta, wyniki, jakość, uczciwość oraz rzetelność. Zarząd firmy poczynił kroki, aby szczególnie zaakcentować te nadrzędne wartości. Każdy z 20 000 pracowników ma teraz kartę wielkości portfela, na której zostały one zapisane. Organizowane są seminaria wraz z pokazem filmu szkoleniowego, aby przypominać o konieczności stałego kultywowania tych wartości.

Szef zarządu stwierdza, iż z czasem mówienie o wartościach będzie przyjmowane jako absolutnie niezbędne, tak niezbędne jak marketing, strategia planowania, podejmowanie decyzji, jak każda z tych wielkich rzeczy, o których uczą na Harvardzie. „Słodki interes" wciąż się rozrasta, ale wartości będące podstawą kultury korporacji Hersheya nie zmieniają się i pozostają przewodnikiem zmian (Blank i Hcrshcy 1986).

Inny przykład. Prezes pewnego przedsiębiorstwa przypomina wszystkim pracownikom maksymę .Jeśli popełnisz tzw. uczciwy błąd. potraktuj go jako koszt nauczania i wyciągnij z niego wnioski. Jednakże, jeśli świadomie zlekceważysz podstawowe wartości firmy - pamiętaj, że zostaniesz surowo ukarany" (Pascalc i Athos 1981). Zwróćmy uwagę, że posłuszeństwo priorytetowym wartościom firmy jest zakorzenione w jej kulturze i egzekwowane na niemal wszystkich szczeblach organizacyjnych.

Kolejny przykład to założony w 1901 roku przez Johna Nordstroma w Seattlc sklep z obuwiem. Dziś pod nazwą Nordstrom kry je się jedna z największych i najckskluzywniejszych sieci domów towarowych w Waszyngtonie i Kalifornii. Obecny wiceprezydent sieci sklepów podkreśla, żc niezmienną od lat dewizą firmy jest hasło „Wszyscy pracownicy firmy Nordstrom muszą zacząć od sprzedaży na stoisku. Każdy musi rozumieć klienta. To właśnie jest sednem naszej działalności. Jesteśmy fanatykami w tym względzie" (Hampton i in. 1987).

Zwróćmy uwagę na język, w którym została sformułowana powyższa zasada. Jest prosty, a zarazem ma moc oddziaływania.

13.5. Mity

Mity to anegdoty, opowieści (mogą być wymyślone), które utrwaliły się mocno, mają cel socjalizacyjny, podkreślają to. co w danej kulturze jest i j akceptowalne, uprawnione, a także to, czego nic można tolerować. Mity, U legendy, dowcipy umożliwiają ludziom uczestnictwo w wydarzeniach,

rżana podczas całej olimpiady, aż do momentu .ściągnięcia..flagi. .'.Wszystkie rytuały coś oznaczają dla milionów osób zgromadzonych przed odbiornikami telewizyjnymi. W Mecie biznesu również pojawiają się ry-

Amerykańska firma Dandridge stworzyła uroczystą ceremonię, w sytuacji gdy urzędnik awansuje na wyższe stanowisko. Aby poinformować pracownika o awansie, wręcza mu się specjalną kopertę, różniącą się od tych, w których zwykle przekazywana jest korespondencja. W dniu ogłoszenia awansu urzędnicy na wyższych stanowiskach zapraszają nowo awansowanego do restauracji przeznaczonej dla urzędników bankowych na odpowiednio wysokich stanowiskach. Tam zostanie on przedstawiony pozostałym współpracownikom wyższego szczebla. I jak nakazuje tradycja, ma obowiązek zafundowania wszystkim obecnym drinków w pierwszy piątek po otrzymaniu wiadomości o awansie (Hampton i in. 1987).

Świadczy to o znaczeniu, jakie nadaje się rytuałom i zwyczajom wewnątrz organizacji. Są one nierozerwalnie związane z kulturą, oczekuje się ich akceptacji, utrzymywania, popierania. Wzbogacają życic firmy, ucząc I jednocześnie pracowników, jak postępować w zgodzie z kulturą organizacji. ¹

2.3.4. Wartości

Wartości to przedmioty, stan rzeczy, sytuacje, które ludzie cenią i starają się je osiągnąć. Są bardzo stabilne i określają, co słuszne, co pożądane. Mają utrwalić działania. Ważne, by były zgodne z indywidualnymi wartościami ludzi, w przeciwnym razie grozi konflikt.

Normy określają, do czego należy dążyć, a czego unikać. Są wyraźnie artykułowane jako powinności. Mają charakter obligatoryjny, np. nor my zwyczajowe, sąsiedzkie.

W tym miejscu warto wspomnieć o koncernie Hcrshcy Foods Corporation założonym w 1903 roku przez przedsiębiorcę z Pensylwanii. Założyciel. Milton Hcrshcy, znany byt z bardzo silnego zaangażowania w dobroczynność i jakby na kanwie tego wprowadzał swoje osobiste wa tości w życie firmy. Do najważniejszych zaliczał: wysokie morale i k nony religijne, prawdę, uczciwość i rzetelność, gospodarność. oszczęd-₍ ność i pracowitość, wykształcenie, znaczenie rodziny i wspólnoty.¹ W okresie szybkiego rozwoju firmy menedżerowie zastanawiali się, czyj zmiany nie następują zbyt szybko, czy wpojone przez Hcrsheya wartości: gdzieś nic giną.    ¹