amat urz kr168

Wzór ten jest słuszny, jeśli indukcja w rdzeniu B wynosi 12 kGs, a częstotliwości sieci — 5Ó Hz.

Uzwojenie pierwotne transformatora (sieciowe) będzie zatem zawierało

n_x — Ui n

zwojów, przy czym Uj — napięcie sieci.

Ilość zwojów dla poszczególnych uzwojeń wtórnych określa się (uwzględniając współczynnik kompensacji spadku napięcia K_k według tabl. 15-2)

Tablica 15-2

Wartość współczynnika kompensacji spadku napięcia K_k

Moc transform. VA	Kk
10	1,25
25	1,18
50	1,12
100	1.09
250	1.05
500	1,04
1000	1,025

= K_k nU₂ n₃ — K_k nU₃ n₄ — K_k nU₄ ... itd.

Pozostaje obliczenie średnicy przewodów na poszczególne uzwojenia. Średnica przewodów uzależniona jest od wartości prądu płynącego przez uzwojenie. W warunkach amatorskich nie powinno się przekraczać poniższej wartości gęstości prądu j w uzwojeniach j = 2,5 -f- 3,5 A/mm²

Po wyznaczeniu skutecznej wartości prądu (w amperach) w uzwojeniu pierwotnym

gdzie:

P₂ — w VA, U\ — w V

średnice przewodów poszczególnych uzwojeń będą następujące

d₂= 1,13 j/ ^h.

d₃ = 1,13 j/~    ... itd.

przy czym:

I — w A, j — w * _Ff d — w mm.

W końcu można jeszcze obliczyć skuteczną wartość prądu (w ampc-rach) w uzwojeniu pierwotnym przy biegu jałowym transformatora

r ^*097^

V1

przy czym: :

Q, — przekrój rdzenia, w cm²; li — długość drogi magnetycznej, w cm;

U* — napięcie sieci, w V.

Znając wartość jałowego prądu transformatora (tabl. 15-3) można sprawdzić jego jakość wykonania po nawinięciu uzwojeń i złożeniu

Tablica 15-3

Wartość prądu w uzwojeniu pierwotnym przy biegu jałowym

Moc transformatora VA	Ij w mA przy Ui = 220 V
20 -i- 40 40-T-80 80 -ł- 120	30 -7- 60 40-v-100 70 -ś- 180

rdzenia. Jeśli pomiędzy obliczoną wartością prądu a wartością rzeczywistą (zmierzoną miliamperomierzem prądu zmiennego) występuje duża rozbieżność, oznacza to, że transformator może mieć zwarcie w uzwojeniu lub źle złożony rdzeń. Powyższy wzór na prąd przy biegu jałowym jest słuszny, jeśli zastosowano blachy krzemowe 4% Si o grubości 0,35 mm.

W uproszczony sposób można obliczyć transformator sieciowy, posługując się nomogramem (załącznik 15). Jest on słuszny w odniesieniu do mocy przenoszonych rzędu kfikuset VA.

15.7. Filtry wygładzające tętnienia

Na wyjściu układu prostowniczego występuje pokaźne napięcie tętnień. Amplitudę tętnień w wyprostowanym napięciu stałym określa się zwykle w procentowym stosunku do wartości napięcia stałego. Dla obwodów zasilania poszczególnych urządzeń odbiorczych i nadawczych dopuszczalna jest różna zawartość procentowa tętnień, A więc np.:

—    dla    przeciwsobnych wzmacniaczy mocy m.cz. —    0,5 -f- 1%

—    dla    pojedynczego wzmacniacza mocy m.cz. —    0,1 0,5%

—    dla    stopni wzmacniaczy wstępnych m.cz. i w.cz. —    0,1 H- 0,05%

—    dla stopni mieszaczy    •    — 0,005 — 0,001% itd.

^a)

łtfuae

^u< =f c =t=

	b) |—
				~r ?
ttofięae (h tętnień	Gazecie 1 tętnień ut -		s£> =	-c2 m i
-l	1

t$tńen

Rys. 15-6. Układ filtru wygładzającego tętnienia: a) pojedynczy; b) podwójny