1 V -f* 1000 V napięcia stałe,
100 iaA -f- 500 mA prądy stałe,
1 V — 1000 V napięcia zmienne m.cz.,
5 mA -i- 10 A prądy zmienne m.cz.
Miernik uniwersalny tzw. „AVO-metr” zaopatrzony jest w dzielniki i boczniki oporowe zakresów prądowych i napięciowych oraz w prostownik (zwykle miedziowy) dla napięć i prądów zmiennych. Często umożliwia on także pomiar oporności metodą szeregową przy użyciu wbudowanej baterii ogniw suchych.
Przykładem miernika uniwersalnego do pomiaru napięć oraz prądów stałych i zmiennych może być układ z rys. 16-1. Stosuje się w nim przy
Rys. 16-1. Uniwersalny miernik napięć, prądów stałych i zmiennych
pomiarach prądów stałych i zmiennych te same oporniki szeregowe i bocznikujące. Prosty ten układ pomiarowy wymaga dobrania oporników R — R i Rj w zależności od oporności wewnętrznej systemu wy-chyłowego i oporności prostowników. Na przykład, dla oporności właściwej miliamperomierza 100 O — R== 900 Q, — 500 O, R<j = 8500 & Przyrząd posiada dwie niezależne skale dla prądu stałego i zmiennego. Zakresy zmienia się 11-pozycjowym przełącznikiem.
Ciekawy i bardzo prosty woltomierz do pomiaru napięć stałych i zmiennych od 10-^- 1000 V bez konieczności przełączania i ustalania
polaryzacji mierzonego napięcia przedstawiony jest na rys. 16-2. Zastosowano w nim mostkowy prostownik złożony z diod germanowych typu 1 N 34 (DOG 58).
Do pomiarów prądów w. cz. używa się najczęściej miliamperomierzy z termoelcmcntem. Są to przyrządy bardzo kosztowne i wrażliwe na
przeciążenie. Stosuje się je przeważnie w obwodach antenowych linii zasilających. W prostszych przypadkach mogą być z powodzeniem zastąpione przez żarówki na'określony prąd. W celu zmniejszenia strat zaopatruje się żarówki w zwieracze włączane po dostrojeniu nadajnika. Znacznie tańsze od amperomierzy cieplnych są urządzenia pomiarowe z diodami germanowymi (rys. 16-3a). Układ prostego woltomierza diodowego sprzę-
Rys. 16-3. Mierniki prądów i napięć w. cz.: a) z transformatorem aperio-dycznym; b) wskaźnik neonowy
ga się z obwodem prądowym linii zasilającej antenę poprzez apcriodyczny transłormator o przekładni obniżającej, nawinięty na pierścieniowym rdzeniu proszkowym lub ferrytowym. W wyniku uzyskuje się bardzo czuły miliamperomierz w. cz. Sprzężenie to może być osiągnięte również przez zastosowanie opornika szeregowego o niewielkiej oporności w obwodzie linii zasilającej (pomiar spadku napięcia w. cz., powstającego pod wpływem przepływającego prądu antenowego).
Wskaźnikiem napięciowym w. cz. jest także układ z rys. 16-3b. Zastosowano w nim zwykłą lampkę neonową sprzęgniętą z antenową linią zasilającą za pomocą kondensatora o niewielkiej pojemności.
Do pomiaru napięć w. cz. w dwóch zakresach (0 20 V i 0 ~ 100 V)
można użyć bardzo praktycznego i prostego woltomierza o układzie
349