amat urz kr051

niu styku klucza kondensator C₂ ładuje się do wysokiego napięcia blokującego lampę L 3. Stała czasowa C₂,(R₄ -r- R5) wpływa na kształt tylnej części impulsu sygnału. Do cichego strojenia VFO służy przycisk T. Po naciśnięciu go VFO pracuje przy zablokowanym stopniu pośrednim nadajnika.

Wobec tego, że w nadajnikach stosowane są przeważnie lampy wie-losiatkowe, możliwa jest manipulacja w obwodzie siatki ekranowej. Proste przerwanie obwodu tej siatki nie zapewnia w praktyce pełnego zablokowania prądu anodowego lampy. Toteż najczęściej stosuje się ten system manipulacji jako dodatkowy przy kluczowaniu różnicowym wraz

Rys. 4-14. Dodatkowa ujemna polaryzacja przy kluczowaniu siatki ekranującej

\

7 VFO. Odłączenie siatki ekranowej np. we wzmacniaczu mocy chroni lampę stopnia końcowego przed przeciążeniem.

Pełną blokadę lampy kluczowanej w siatce ekranowej można osiągnąć stosując układ z rys. 4-14. W chwili włączenia klucza układ ten polaryzuje siatkę ekranową niewielkim napięciem ujemnym.

Wzmacniacz    Wzmacniacz

sterujący    mocy

Rys. 4-15. Kluczowanie w obwodzie siatek ekranowych dwóch stopni

Przy manipulacji siatki ekranowej prawidłowy kształt sygnału otrzymuje się stosując dławik m.cz. w obwodzie zasilania (rys. 4-15). Ze względu na manipulację w obwodzie z wysokim potencjałem konieczne jest stosowanie przekaźnika kluczowania. W układzie z rys. 4-15 manipulowany jest wraz z siatką ekranującą stopnia wzmacniacza mocy, także obwód siatki ekranowej wzmacniacza sterującego. Potencjometrem P, można regulować w prosty sposób wysterowanie wzmacniacza mocy. Dobraniem wartości L_lf C₄, K3 ustala się kształt impulsu sygnału. Kondensator C₄ ma pojemność około 0,1 nF, a opornik R₃ oporność rządu kilkudziesiąciu omów.

Do manipulowania obwodu siatki ekranowej może być użyty także układ z neonówką i pomocniczą lampą kluczującą (rys. 4-16). Napięcie

Wzmacniacz

Rys. 4-16. Manipulacja w obwodzie siatki ekranowej za pomocą lampy kluczującej i neonówki

n

na siatkę ekranową doprowadzane jest poprzez jarzącą się neonówkę N. Gdy klucz jest rozwarty, przez lampę L 2 płynie znaczny prąd, napięcie na anodzie jest niewielkie i neonówka nie świeci, wobec czego siatka ekranowa pozbawiona jest napięcia zasilającego. Po naciśnięciu klucza przepływ prądu przez lampę L 2 zostaje ograniczony, neonówka zaczyna świecić, siatka ekranowa otrzymuje napięcie i wówczas lampa pośredniego stopnia nadajnika zostaje odblokowana. Dobierając odpowiednio dużą wartość jR₃, kluczuje się bardzo niewielki prąd rzędu pA bez szkodliwego iskrzenia na stykach zwierających, a więc i bez przykrych kliksów. Jakość otrzymanego przy manipulacji sygnału uzależniona jest od odpowiedniego dobrania wartości elementów R_u R₂, Cj.

4.2. Kluczowanie w układzie z pwestrajanicm częstotliwości VFO

W układzie tym zapewniona jest w procesie manipulacji nieprzerwana praca generatora sterującego. Przy kluczowaniu włącza się równolegle do obwodu kondensator stały C_x o niewielkiej pojemności. Następuje przestrojenie obwodu generatora sterującego w granicach zapewniających łatwe odseparowanie sygnału od stopni następnych. Dewiacja przy f_vfo = 1,75 MHz zawiera się w granicach J / = 25 -f* 40 kHz. Stany nieustalone przy takiej dewiacji są nieznaczne i w wyniku kluczowania uzyskuje się prawidłowy kształt sygnału przy znacznych szybkościach manipulacji, bez kliksów i chirpu.

W celu niedopuszczenia do przenikania przestrojonej częstotliwości VFO do następnych stopni, wprowadza się jednoczesne kluczowanie stop-

101