B C str" # (2)

ZGORZEL SIEWEK, CZYLI CZARNA NÓŻKA

Objawy chorobowe. Łodyżka porażonej siewki ponad szyjką korzeniową zwęża się i czernieje, następnie zaś gnije. Młode rośliny padają na ziemię i zamierają, wskutek czego w inspekcie tworzą się „łysiny”, które mają skłonność do powiększania się. Starsze rośliny są nieco odporniejsze i nie giną natychmiast, jednakże po wysadzeniu w pole zwykle usychają.

Opis sprawcy choroby. Chorobę powoduje grzyb Pythium de baryanum Hesse, który należy do rodziny Pythiaceae, klasy glonowców (Phycomycetes). Poraża on siewki nie tylko tytoniu, aie także szeregu innych roślin, zarówno w inspektach, jak i na polu. Najczęściej pojawia się w inspektach niedostatecznie wietrzonych i zbyt silnie podlewanych.

Opis pasożyta. Strzępki grzybni są przezroczyste, bez przegród, bardzo delikatne, rozgałęzione. Na końcach strzępek powstają kuliste utwory — zoosporangia o średnicy 15—25 mikronów ¹ z zoosporami służącymi pasożytowi do rozmnażania. Oprócz tego do rozmnażania służą oospory o średnicy 14—18 mikronów, które powstają w wyniku procesu płciowego. Gnicie rozsady mogą wywoływać także inne grzyby, które normalnie żyją w glebie na resztkach obumarłych roślin, a w pewnych warunkach (zbyt duża wilgotność i temperatura) mogą stać się pasożytami.

Przy uwiądzie rozsady spowodowanym przez grzyby z rodzajów Mucor i Sclerotina na roślinach występuje biały nalot, podobny do pajęczyny lub waty.

Przy brunatnej zgniliżnie rozsady, wywołanej przez grzyb Alternaria .tenuis Nees.,² na obumarłych roślinach pojawia się oliwkowobrunatny nalot.

Znaczenie gospodarcze. Wymienione choroby rozsady nie mają większego znaczenia gospodarczego, ponieważ występują tylko w inspektach zaniedbanych.

Zapobieganie i zwalczanie. Jako środki zapobiegawcze zaleca się prażenie ziemi inspektowej lub chemiczne odkażanie 2-procentowym roztworem formaldehydu; częste wietrzenie inspektu i umiarkowane podlewanie oraz opryskiwanie rozsady cieczami grzybobójczymi (0,4-procentowym Cynkotoxem); w wypadku pojawienia się ognisk choroby zaleca się usunąć i zakopać chore rośliny wraz z kilkucentymetrową warstwą ziemi.

1

mikron = 0,001 mm,

2

W najnowszej literaturze zmieniono nazwę grzyba na Alternaria alternata (Fries) Keisler.