B C str& ' (2)

MĄCZNIAK RZEKOMY TYTONIU

Objawy chorobowe. W inspektach końce starszych liści rozsady podwijają się ku dołowi, młodsze liście żółkną i marszczą się (a). Na dolnej stronie liści pojawia się szarofioletowy nalot, (b). Chore rośliny po pewnym czasie więdną i obumierają.

W polu pierwszymi objawami są pojedyncze, żółtawe plamy na liściach. Plamy powiększają się i obejmują znaczną część blaszki liściowej. Po pewnym czasie tkanka w obrębie plam obumiera i brunatnieje (c). Blaszka młodych liści często marszczy się i wygina. Na dolnej stronie liści widoczny jest szaro-fioletowy, puszysty nalot (d). Niekiedy występuje porażenie całej rośliny (e). Porażone są nerwy i ogonki liściowe, łodygi i kwiatostany, wskutek czego roślina stopniowo usycha.

Opis sprawcy choroby. Chorobę wywołuje grzyb Peronospo-ra tabacina Adam, należący do rodziny wroślików {Peronospo-raceae), klasy glonowców (Phycomycetes). Grzyb tworzy dwa rodzaje zarodników: konidia i oospory. Konidia powstają na końcach rozgałęzionych trzonków konidiałnych, wyrastających przez szparki oddechowe. Są one owalne, prawie bezbarwne, o wymiarach 26—2’? mikronów. Konidia na świetle słonecznym szybko giną, w dzień pochmurny zachowują żywotność i mogą być przenoszone przez prądy powietrzne na dalekie odległości. Najkorzystniejsza temperatura dla zakażania tytoniu to 18—24°, przy wysokiej wilgotności powietrza. W środowisku wilgotnym, w tkankach porażonych liści tworzą się zarodniki przetrwalni-kowe — oospory, czerwonobrunatne, okryte grubą błoną, średnicy około 43 mikronów. Grzyb zimuje w stadium oospor na resztkach pożniwnych.

Znaczenie gospodarcze. W roku 1961 szkody na plantacjach tytoni papierosowych jasnych oszacowano na 220—250 milionów złotych. W latach 1964~1970 wprowadzono do uprawy polskie odmiany odporne. W tym okresie szkody były minimalne. Po pojawieniu sią w 1970 r. nowej, silnie wirulentnej formy grzyba szkody osiągnęły w 1972 r. znaczny poziom.

Zwalczanie. Zaleca się systematyczne opryskiwanie rozsady 0,4-procentowym Cynkotoxem lub 0,2-procentowym Dithane M-45 oraz niszczenie pierwotnych ognisk choroby na plantacjach polegające na wyrwaniu i zadołowaniu pierwszych porażonych roślin oraz opryskiwaniu plantacji co 7—10 dni 0,4-procentowym Cynkotoxem lub 0,2-procentowym Dithane M-45 (patrz rozdz. „Ochrona tytoniu na plantacjach”). Na plantacjach porażonych zaleca się przyspieszenie zbioru Mści. Niszczenie resztek pożniwnych zapobiega przezimowaniu grzyba.