BadaniaMarketKaczmarczyk8

Rozróżnianie źródeł wewnętrznych i zewnętrznych nie sprawia żadnych kłopotów. Trudniej natomiast jest rozróżnić źródła pierwotne i wtórne.

Przedstawione rodzaje źródeł informacji będą w dalszej części omówione każde z osobna, ze szczególnym uwzględnieniem źródeł wtórnych. Wykorzystanie źródeł pierwotnych następuje na ogół po wyczerpaniu dostępnych źródeł wtórnych. Potwierdzają to doświadczenia firmy Hewlett-Packard (przykład 4.1).

4.1.1

Źródła pierwotne

Przedsiębiorstwo korzysta ze źródeł pierwotnych wówczas, gdy już całkowicie wyczerpało potrzebne źródła wtórne zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Duża część decyzji podejmowanych w przedsiębiorstwie nie może zapaść bez danych ze źródeł pierwotnych.

Wewnętrzne źródła pierwotne. Źródła te znajdują się wewnątrz przedsiębiorstwa i dlatego są łatwe do zidentyfikowania i pomiaru. Duża część z nich może być poddana pomiarom ciągłym. Przykładami źródeł pierwotnych w przedsiębiorstwie są pracownicy, wytwarzane produkty, opakowania, prototypy, produkty eksportowane i importowane, próbki towarów, środki pracy, środki promocji.

Oto kilka przykładów wykorzystania wewnętrznych źródeł pierwotnych:

•    pomiar jakości produktu.

•    ocena punktów sprzedaży ze względu na wystrój i wygląd,

•    testowanie środków reklamy ze względu na ich skuteczność,

•    degustacje i oceny próbek towarów importowanych.

•    wywiady z pracownikami własnej firmy.

Do wewnętrznych źródeł pierwotnych nie należy zaliczać własnej sprawozdawczości, dokumentacji księgowej i handlowej, ponieważ są to źródła wtórne. Nawet dowody księgowe w postaci dokumentów handlowych i innych, będące podstawą księgowań, są źródłami wtórnymi, ponieważ dowody te stanowią wynik pomiarów pierwotnych w formie spisów, rejestracji, oględzin, ocen, testów itp.

Zewnętrzne krajowe źródła PIERWOTNE. Źródła te znajdują się poza przedsiębiorstwem, ale w granicach kraju, bez względu na ich pochodzenie. Są one trudniejsze do zidentyfikowania i pomiaru. Ze względu na wysokie koszty tylko część tych źródeł w postaci prób może być poddana pomiarom ciągłym, okresowym lub sporadycznym. Przykładami zewnętrznych krajowych źródeł pierwotnych są:

•    produkty konkurencyjne i inne;

•    opakowania produktów konkurencyjnych;

138