Rysunek 5.6
Uproszczona klasyfikacja jednowymiarowych metod analizy danych
przedstawione w tej formie dane nie zawsze dostarczają poszukiwanych informacji. Dopiero ich właściwa analiza statystyczna może dać pełnij podstawę do podejmowania decyzji. Analiza danych odgrywa więc w całym procesie badawczym zasadniczą rolę. Bez analizy większość dotychczas uporządkowanych danych może się okazać bezużyteczna, a w najgorszym przypadku błędne „informacje” mogą ujemnie wpłynąć na podejmowane decyzje.
Pokrótce zostaną omówione wybrane metody estymacji parametrów populacji, metody testowania hipotez oraz wybrane wielowymiarowe metody analizy. Na rysunku 5.6 pokazano uproszczoną klasyfikację jednowymiarowych metod analizy danych, które dotyczą analizy pojedynczych zmiennych.
Estymacja statystyczna oznacza, że nieznane parametry badanej populacji szacuje się na podstawie znanych wartości statystyk, otrzymanych z pomiaru próby. W badaniach marketingowych często szacuje się średnią liczbę produktów kupowanych przez jedną osobę w określonym czasie, udział sprzedaży danego produktu na danym rynku itp. W tym celu stosuje się estymację punktową lub przedziałową.
Estymacja PUNKTOWA. Do punktowego szacowania parametrów populacji używa się pojedynczych wartości otrzymanych z pomiaru próby. Szacowanymi parametrami są zwykle średnie i proporcje populacji, chociaż można szacować medianę, wariancję, odchylenie standardowe, współczynniki korelacji. Średnia arytmetyczna z próby jest jednak najefektywniejszym estymatorem przy założeniu, że badana populacja ma rozkład normalny. W przypadku prób mniejszych od 30 konieczne jest jednak obliczenie średniego (standardowego) błędu szacunku średniej arytmetycznej. Decydując się na wybór estymatora, należy znać kryteria oceny estymatorów branych pod uwagę. Do najważniejszych kryteriów oceny zalicza się obciążenie i efektywność estymatora.
286