Alkocholizm jest chorobą 15

łu płodowego u ciężarnych kobiet pijących dużo i systematycznie może sięgać nawet 50% urodzeń. Prawdopodobieństwo zwiększa się, jeżeli obok picia alkoholu, kobieta ciężarna pali papierosy, pije dużo kawy bądź zażywa leki.

U części noworodków mogą występować pojedyncze objawy lub grupy objawów spośród wyżej wymienionych. Mówimy wówczas o niekorzystnych skutkach działania alkoholu na płód (tzw. FAE - fetal alcohol effects).

Ponieważ nie jest znany bezpieczny poziom spożycia alkoholu w okresie ciąży, należy zalecać całkowitą abstynencję w tym okresie.

W ostatnich latach pojawiły się badania usiłujące wyjaśnić w jaki sposób picie alkoholu przez ojców ma wpływ na ich potomstwo. Pierwsze doniesienia o występowaniu wad wrodzonych i zwiększonej umieralności potomstwa samców, które spożywały alkohol, pojawiły się już w latach 20-tych obecnego stulecia. Obecne badania na modelu zwierzęcym potwierdziły, że picie alkoholu przez ojca, w okresie poprzedzającym poczęcie, może wpłynąć niekorzystnie na jego potomstwo. Alkohol może bowiem wpływać toksycznie, w sposób bezpośredni, na plemniki powodując w następstwie zburzenia u potomstwa pijących ojców. Otwarte pozostaje pytanie, czy zaburzenia stwierdzane u potomstwa pijących ojców są identyczne z FAS, czy też mamy do czynienia z zupełnie innym zespołem chorobowym.

Efektem toksycznego działania alkoholu na organizm Inne zaburzenia są również niedobory witaminowe oraz utrata tzw. pier

wiastków śladowych (m.in. magnezu, wanadu, krzemu, cynku itd.), bez których organizm niejest w stanie prawidłowo funkcjonować. Alkohol zaburza ponadto wzajemne proporcje między poszczególnymi pierwiastkami śladowymi, co może potęgować toksyczne działanie alkoholu na tkanki.

Przyczynami tego zjawiska są głównie - niedożywienie oraz zaburzenia wchłaniania i przemian, zarówno witamin jak i pierwiastków śladowych. Ograniczę się tu jedynie do przypomnienia kilku spotykanych najczęściej zaburzeń.

Z niedoborem witaminy A związane są np. zaburzenia widzenia (tzw. kurza ślepota) i zmiany skórne. Niedobór witamin z grupy B (BI, B2, B6, PP) powoduje zapalenie wielonerwowe, zmiany w błonach śluzowych i w szpiku. Zbyt mało witaminy C powoduje skłoność do krwawień i zmiany w dziąsłach (szkorbut). Witamina K jest odpowiedzialna za prawidłowe krzepnięcie krwi, a brak witaminy E zaburza prawdopodobnie przebieg procesów rozrodczych.

Zbyt niski poziom magnezu, który warunkuje aktywność niektórych enzymów, wpływa szczególnie niekorzystnie na pracę serca, układ nerwowy i psychikę. Wanad odgrywa istotną rolę w prawidłowej przemianie tłuszczów, a krzem jest niezbędny do prawidłowej odnowy kości, utrzymania ele-styczności naczyń krwonośnych i skóry. Niedobory miedzi zaburzają m.in. procesy tworzenia krwinek czerwonych, przemianę węglowodanów oraz wpływają niekorzystnie na przebieg niektórych funkcji ośrodkowego układu nerwowego. Spowodowane intensywnym spożywaniem alkoholu zaburzenia w gospodarce wapniowej i fosforanowej są przyczyną częstszych, niż w populacji osób pijących umiarkowanie, złamań kości.

Powikłania psychiatryczne

Najczęściej spotykanymi powikłaniami uzależnienia od alkoholu są ostre psychozy alkoholowe (majaczenie alkoholowe, ostra halucynoza) oraz przewlekłe psychozy alkoholowe takie jak przewlekła halucynoza, paranoja i psychoza Korsakowa.

Majaczenia alkoholowe (majaczenie drżenne, delirium tre-Majaczenia mens, „biała gorączka”) jest najczęściej spotykaną psycho-

alkoholowe zą alkoholową. Występuje u ok. 5% uzależnionych w ciągu pierwszych 72 godzin od zaprzestania picia.

Objawy majaczenia pojawiają się wówczas, kiedy spadnie poziom alkoholu we krwi i towarzyszą zawsze innym objawom zespołu abstynencyjnego. Najpierw obserwuje się niepokój i lęk oraz bezsenność, do których dołączają się zaburzenia świadomości (dezorientacja co do miejsca i czasu), urojenia, iluzje i omamy. Chory widzi ruchliwe, małe i wielkie zwierzęta, różne dziwne stwory, niezwykłe twarze i postacie. Niejednokrotnie czuje i widzi chodzące po nim owady, robaki czy mrówki, czasem mówi o dziwnych smakach i zapachach. Często jest przekonany, że uczestniczy w wydarzeniach, które mają miejsce w pracy, w domu czy restauracji. Bierze w nich żywy i czynny udział. Kiedy indziej czuje się zagrożony i sam atakuje napotkane osoby, rozpoznając w nich swoich prześladowców. Charakterystyczne dla majaczenia jest nasilanie się objawów w nocy (kiedy pogarsza się widoczność).

Opisanym objawom towarzyszy z reguły ciężki stan somatyczny z wysoką temperaturą i zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej oraz regulacji wegetatywnej. Ciężki stan somatyczny w połączeniu z silnym niepokojem może