Alkocholizm jest chorobą 15

W połowie lat 40-tych, za przykładem dynamicznie rozwi-Al-Anon    jającej się Wspólnoty Anonimowych Alkoholików, powsta

ły w Stanach Zjednoczonych Kluby Rodzinne (Family Clubs) dla osób, które miały w rodzinie kogoś z problemem alkoholowym. W końcu lat 40-tych pojawiły się grupy Żon Niealkoholiczek (Non-Alcoholics Wives), Anonimowych Niealkoholików (,Non-Alcoholics Anonymus), żon Anonimowych Alkoholików (AA IVives) oraz „Oddziały Posiłkowe” AA (AA Auxiliarieś). W 1951 roku 87 rodzin zgłosiło się do Zarządu Anonimowych Alkoholików z prośbą o przyjęcie ich do swego grona. Ponieważ Zarząd nie wyraził na to zgody, powołano Komitet Informacji Domowej (ClearingHome Commitee) z siedzibą w Nowym Jorku, który wkrótce przyjął nazwę Rodzinne Grupy Al-Anon. W 1954 roku zarejestrowano Zarząd Główny, a w 1955 roku opublikowana została książka „Rodzinne Grupy Al-Anon. Poradnik dla rodzin dotkniętych alkoholizmem”. Istotną rolę w utworzeniu Al-Anon odegrała m.in. Lois W. - żona współzałożyciela Wspólnoty AA Billa W. W 1961 roku odbył się pierwszy światowy Zjazd Al-Anon.

Program Al-Anon jest adaptacją programu Anonimowych Alkoholików i wykorzystuje również Dwanaście Kroków i Dwanaście Tradycji. Ta forma samopomocy istnieje w Polsce od 1980 roku kiedy to w Poznaniu powstała grupa „Ariadna”. W 1998 roku liczba grup Al-Anon w Polsce wynosiła ok. 330.

Grupy Alateen przeznaczone są dla „nastolatków”, czyli mło-Alateen    dzieży do lat 18, „na których życie wpłynął alkoholizm które-

Alatot    goś ^z rodziców lub innej, bliskiej osoby”. Wspólnota po-

wstała w USA w 1957 r. Założycielem jej był, mieszkający w Pasadenie (Califomia), chłopiec imieniem Bob, którego ojciec był uczestnikiem Wspólnoty AA, a matka uczestniczką Al-Anon. W 1971 r. wspólnota Alateen liczyła 800 grup. W 1973 r. opublikowana została jej pierwsza pozycja książkowa pt. „Alateen - nadzieja dla dzieci alkoholików”. Na świecie spotyka się obecnie ponad 3 tys. grup Alateen, natomiast w Polsce w 1998 roku było ich 40. Małe dzieci alkoholików mająteż swoją wspólnotę o nazwie Alatot.

W ostatnich latach, wzorem Stanów Zjednoczonych, zaczęły powstawać także u nas grupy Dorosłych Dzieci Alkoholików pracujące również w oparciu o program Dwunastu Kroków.

^ ^    Inną formą ruchu samopomocowego alkoholików i ich ro-

abstynenta dzi_{n S}ą _w Polsce kluby abstynenta. Powstawać zaczęły w końcu lat 40-tych, kiedy to do Polski dotarły informacje na temat Wspólnoty AA. Niestety nie tylko wówczas, ale również przez kolejne dziesięciolecia, ruch ten nie mógł rozwijać się przede wszystkim ze względów politycznych. Niemożliwe było bowiem legalne utworzenie jakiejkolwiek, niekontrolowanej przez państwo, organizacji anonimowych osób, a oficjalne używanie takich pojęć jak Siła Wyższa czy Bóg było niedopuszczalne. W tej sytuacji, w niektórych placówkach służby zdrowia, podejmowane były próby pogodzenia założeń Wspólnoty AA z ówczesnymi realiami politycznymi. Efektem tych działań było powstanie, w końcu lat 40-tych, kół i klubów grupujących osoby uzależnione od alkoholu.

Niektóre kluby nazwały się klubami abstynenta, inne klubami wzajemnej pomocy, część pozostała przy nazwie klub AA nie licząc się niestety z tym, że literki AA są na świecie zarezerwowane dla Wspólnoty Anonimowych Alkoholików.

Do roku 1970 powstało na terenie Polski 9 tego rodzaju klubów, natomiast prawdziwa eksplozja nastąpiła w latach osiemdziesiątych. W 1986 roku liczba klubów przekroczyła 200, a w 1989 roku wiadomo było o istnieniu 242 klubów. Obecnie jest ich prawdopodobnie około 300.

Działające w Polsce samopomocowe kluby abstynenckie można najogólniej podzielić na cztery kategorie:

1.    kluby pacjenta - przy ambulatoryjnych placówkach odwykowych;

2.    kluby byłego pacjenta - przy placówkach leczenia odwykowego stacjonarnego;

3.    kluby środowiskowe - przy różnych instytucjach, w zakładach pracy, na terenie zakładów karnych, na terenie osiedli itp.;

4.    kluby samodzielne, posiadające osobowość prawną, zarejestrowany statut, regulamin, zarząd, sekcje klubowe itp.

Kluby umożliwiają swoim członkom korzystanie z różnych form aktywności organizując: zajęcia edukacyjno-informacyjne, terapię grupową terapię w grupach rodzinnych, muzykoterapię, zajęcia sportowe, turystyczne, rozrywki na trzeźwo itp. Część klubów prowadzi również: interwencje w przypadkach przerwania abstynencji, poradnictwo dla rodzin, pogadanki w szkołach, w zakładach pracy, wspieranie w poszukiwaniu pracy, poradnictwo prawne itd.

W 1988 r. zarejestrowana została Federacja Klubów Abstynenckich (FKA) w Polsce, która w swoim Statucie określiła, że jest „dobrowolnym Stowa-

111