marzy o tym, aby podczas leczenia uzyskać receptę na powrót do normalnego czyli kontrolowanego picia.
Cele jakie stawiają przed sobą terapeuci różnią się na ogół od oczekiwań pacjentów. Terapeuci, poza dążeniem do poprawienia stanu fizycznego, usiłują wpłynąć na zmianę funkcjonowania pacjenta oraz na ograniczenie przez niego konsumpcji alkoholu. W zależności od wyznawanej ideologii podejmowane są działania mające na celu osiągnięcia przez pacjenta możliwie długiej abstynencji (samodzielnej lub wspieranej), zmniejszenia rozmiarów picia (picie rzadsze i w mniejszych ilościach) bądź zmiany sposobu picia poprzez nauczenie tzw. picia kontrolowanego. Warto zaznaczyć, że to ostatnie podejście jest wyjątkowo kontrowersyjne, zgodnie z aktualna wiedzą niemożliwe do zrealizowania i dlatego niezmiernie rzadko spotykane.
Konsekwencją, wspomnianej już wcześniej, wieloczynnikowej koncepcji przyczyn powstawania uzależnienia musi być świadomość, że do leczenia, a więc „porządkowania” poszczególnych obszarów, na których rozwinęła się choroba, niezbędny jest wielodyscyplinarny zespół specjalistów. W zespole tym, obok lekarza (występującego tu głównie w charakterze konsultanta i wykładowcy) powinni znaleźć się psychologowie (lub odpowiednio przeszkoleni specjaliści pedagogiki, resocjalizacji, socjologii itp.), pracownicy socjalni, osoby duchowne, specjaliści od problematyki rodzinnej, rekreacji i prawidłowego żywienia. Szczególna rola przypada w tym zespole, odpowiednio przeszkolonym, instruktorom terapii uzależnień wywodzącym się najczęściej spośród niepijących od wielu lat alkoholików.
Odtrucie - detoksykacja
Przed rozpoczęciem psychoterapii uzależnienia od alkoholu konieczne jest względne „uporządkowanie” spraw związanych ze stanem fizycznym (somatycznym) i psychicznym a więc usunięcie zaburzeń w gospodarce wodno-elektrolito-wej, uzupełnienie niedoborów żywieniowych i witaminowych, a szczególnie usunięcie objawów zespołu abstynencyjnego.
Sposób leczenia alkoholowego zespołu abstynencyjnego zależy od nasilenia jego objawów1. W zespołach abstynencyjnych słabo nasilonych wystarczające jest zazwyczaj odizolowanie pacjenta od alkoholu i nawadnianie drogą doustną (woda mineralna, soki zawierające duże ilości jonów potasu oraz fruktozę). Przy bardziej nasilonych objawach abstynencyjnych, odwodnieniu i wymiotach należy rozważyć dożylne podawanie płynów (płyn wie-loelektrolitowy, roztwory glukozy i soli fizjologicznej). W zespole absty-nencyjnym o znacznym nasileniu należy podawać dożylnie, pod kontrolą diurezy’, ok. 2 litrów płynów na dobę. We wszystkich przypadkach wskazane jest podawanie doustne lub domięśniowe witamin z grupy B.
Spośród leków uspokajających (anksjolityków) podawanych w alkoholowych zespołach abstynencyjnych najczęściej stosowane są pochodne benzodwuazepi-ny (diazepam, klorazepat, lorazepam) oraz klometiazol (hemineuryna). Należy jednak pamiętać, ze leki te mogą spowodować uzależnienie i dlatego powinny być stosowane przez bardzo krótki okres czasu. Dawki benzodwuazepin nie powinny przekraczać 30 mg diazepamu (relanium) lub jego ekwiwalentu na dobę.
W alkoholowych zespołach abstynencyjnych powikłanych napadami drgawkowymi poza nawadnianiem, uzupełnianiem witamin i leczeniem zaburzeń somatycznych należy stosować dożylnie lub domięśniowo benzodwu-azepiny lub karbamazepinę. Stany te mogą wymagać leczenia szpitalnego o ile po napadzie utrzymują się zaburzenia świadomości, miały miejsce tzw. napady gromadne, po poprzednich napadach wystąpiła ostra psychoza alkoholowa oraz jeżeli pacjent doznał urazu czaszki.
Cele realizowane w trakcie
psychoterapii uzależnienia: + przyswojenie wiedzy na temat:
- substancji psychoaktywnych oraz objawów uzależnienia od nich;
- związku między używaniem alkoholu (i innych substancji psychoaktywnych) a negatywnymi zjawiskami zdrowotnymi (w stanie fizycznym, psychicznym, duchowym), rodzinnymi, zawodowymi, materialnymi, prawnymi itp.;
- spowodowanych przez alkohol zaburzeń przebiegu procesów myślenia, których następstwem jest wyciąganie niewłaściwych wniosków oraz podejmowanie niekorzystnych dla siebie decyzji;
- ukształtowanego przez zaburzone procesy myślowe fałszywego obrazu życia z alkoholem, który to obraz służy podtrzymywaniu picia pomimo oczywistych strat jakie ono powoduje;
- konieczności naprawiania, w przebiegu procesu zdrowienia, różnorodnych szkód spowodowanych piciem alkoholu; 2
89
przy ocenie nasilenia alkoholowego zespołu abstynencyjnego można wykorzystać skalę Cli-nical Institutc Withdrawal Asscssmcnt for Alcohol - revised (CIWAA-r)
diurcza - wydzielanie moczu.