Alternariozy2

Zwalczanie. Zapobieganie mokrej zgniliź-nie jabłek polega przede wszystkim na ich ochronie przed uszkodzeniami w czasie zbioru, transportu i składowania w przechowalni. Bardzo dużą rolę odgrywa czystość komór przechowalni oraz skrzynek. Należy unikać nadmiernej wilgotności powietrza. Choroba -rozwija się wolniej w komorach chłodniczych

0    zmodyfikowanym składzie atmosfery: przy zwiększonej zawartości dwutlenku węgla

1    zmniejszonej zawartości tlenu.

Grzyby z rodzaju Penicillium są bardzo wrażliwe na fungicydy benzimidazolowe, lecz szybko uodparniają się na ich działanie.

Brunatna plamistość liści pomidora

Cladosporium fulvum Cooke

Występowanie i szkodliwość. Brunatna plamistość liści pomidora występuje powszechnie na pomidorach szklarniowych w uprawie jesiennej oraz w nie przystosowanych do należytego wietrzenia tunelach foliowych. Znaczenie choroby ostatnio zmalało na skutek coraz powszechniejszej uprawy odpornych odmian pomidorów, poprawy warunków w szklarniach i stosowania skuteczniejszych fungicydów.

Objawy. Na najniżej położonych liściach tworzą się żółte plamy pokryte na dolnej stronie liści szarobrunatnym, puszystym, aksamitnym nalotem. Choroba przenosi się stopniowo na wyżej położone liście. Silnie porażone liście zamierają, zwijają się i zasychają.

Etiologia. Grzyb Cladosporium fulvum tworzy jedno- lub wielokomórkowe zarodniki na trzonkach, które pęczkami wyrastają przez szparki liści. Zarodniki konidialne są żółtobru-natne, grubościenne i stosunkowo trwałe. Grzyb ten tworzy liczne patotypy, które zostały dokładnie zbadane w ramach programu hodowli odmian pomidora odpornych na brunatną plamistość.

Cykl rozwojowy. Zimują zarodniki konidialne w szklarni oraz grzybnia w resztkach roślin. W okresie wegetacji zarodniki zakażają liście pomidorów. Tworzące się bardzo obficie zarodniki mogą przetrwać kilka miesięcy na częściach konstrukcji szklarni, parapetach i opakowaniach.

Zwalczanie. Bardzo ważne jest odkażanie szklarni i tuneli foliowych przed nową uprawą pomidorów przez spalanie siarki. Prawidłowe wietrzenie i ogrzewanie zmniejsza zagrożenie pomidorów brunatną plamistością. Większość nowych odmian pomidorów jest odporna na chorobę. Odporne odmiany pochodzą z krzyżówek z odpornymi odmianymi kanadyjskimi. Pojawianie się nowych patotypów grzyba powoduje przełamywanie odporności części odmian pomidora, między innymi w połowie lat siedemdziesiątych pojawił się patotyp porażający odmiany: Revermun, Vendor, Venta-ge, Vagabond, Virase i V-548. Z odmian aktualnie uprawianych odporna na chorobę jest Nortona. Dobre wyniki w zwalczaniu brunatnej plamistości pomidora daje opryskiwanie fungicydami benzimidazolowymi, tiokarbami-nowymi lub dichlofluanidem.

Rynchosporioza zbóż

Rhynchosporium secalis (Oud.) Davis

Występowanie i szkodliwość. Choroba, znana także pod nazwą plamistości obwódkowej zbóż, występuje powszechnie na zbożach i trawach. W lata wilgotne choroba powoduje duże szkody, dochodzące do 30% plonów, zwłaszcza żyta i jęczmienia.

Objawy. Już w połowie kwietnia na liściach pojawiają się plamy, początkowo wodniste, później białoszare lub żółtobrunatne, z jaśniejszym środkiem. Plamy są soczewkowate lub eliptyczne, o długości 0,5-2 cm. Charakterystycznym objawem rynchosporiozy są brunatne, często ząbkowane obwódki plam. W okresie kwitnienia zboża porażenie może być tak silne, że większa część blaszki liściowej jest zniszczona przez grzyb.

Etiologia. Grzyb Rhynchosporium secalis tworzy na powierzchni plam dwukomórkowe zarodniki. Mniejsza komórka jest cylindryczna, a większa - szersza i zakrzywiona, zakończona dziobkiem. Zarodniki tworzą się na krótkich trzonkach wyrastających z luźnej grzybni pokrywającej porażone tkanki. Grzybnia wrasta pod kutykulę, gdzie formuje stromę, na której po zniszczeniu skórki pojawiają się zarodniki. Rozwojowi choroby sprzyja wilgotna pogoda i temperatura poniżej 24°C.

Cykl rozwojowy. Grzyb zimuje w postaci grzybni na obumarłych liściach. Po przezimowaniu grzybnia tworzy konidia, które zakażają wczesną wiosną liście zboża. Zarodniki przenoszone są przez wiatr i krople deszczu. W okresie wegetacji występuje kilka generacji grzyba.

Zwalczanie. Staranna uprawa gleby, zwłaszcza głęboka orka, umożliwia zniszczenie źródeł infekcji. Wskazane jest zwiększenie dawek nawozów potasowych i fosforowych. Wczesnym infekcjom można zapobiec stosując zaprawy zawierające fuberizadol lub tria-dimenol. W intensywnej produkcji zbóż, zwłaszcza jęczmienia, zaleca się opryskiwanie pól fungicydami zawierającymi triadime-fon, prochloraz lub fungicydy triazolowe.

Łamliwość źdźbła zbóż i traw

Tapesia yallundae Wallwork, stadium konidialne Pseudocercosporella herpotrichoides (Fron.) Deighton

Występowanie i szkodliwość. Łamliwość źdźbła należy do kompleksu chorób podsusz-kowych, stanowiąc w nim jedną z najbardziej szkodliwych chorób. Szkodliwość ta wiąże się z porażeniem licznych gatunków traw i zbóż, głównie pszenicy oraz z częstym występowaniem na najlepszych glebach. Szkody w plonach dochodzą do 30%.

Objawy. Grzyb Pseudocercosporella herpotrichoides poraża zboża już w najwcześniejszych fazach rozwoju. Na oziminach w jesieni występują brunatne plamki na koleoptylu i blaszkach liściowych. Porażone organy zamierają, rośliny krzewią się słabo, a łany są wyraźnie przerzedzone. W okresie strzelania w źdźbło lub kłoszenia porażeniu ulega podstawa źdźbła, na której tworzą się podłużne, szare lub żółto-brunatne, ciemno obrzeżone plamy. Korzenie nie ulegają zakażeniu. W wyniku porażenia następuje masowe łamanie się źdźbła zboża. W przeciwieństwie do pleśni śniegowej łamliwość źdźbła nie występuje placami, lecz opanowuje łany na większej powierzchni.

Etiologia. Niedawno wykryte w Australii stadium workowe grzyba występuje bardzo rzadko, dlatego powszechnie używana jest nazwa stadium konidialnego. Grzyb Pseudocercosporella herpotrichoides tworzy skupienia zarodników konidialnych na trzonkach wyrastających z grzybni przerastającej źdźbło. Zarodniki są wielokomórkowe, zwężające się ku górze, lekko wygięte.

Cykl rozwojowy. Grzyb zimuje w resztkach pożniwnych. Grzybnia żyje w źdźbłach

Zarodniki    Saprofityczny rozwój    Przełamanie się źdźbła

konidialne    i zarodnikowanie grzyba

na ściernisku

Rys. 11.64. Cykl rozwojowy łamliwości źdźbła zbóż (Pseudocercosporella herpotrichoides)

313