!yKl tłoka powoduje napełnienie strzykawki B)tłokowe - tłok poruszany jest elektromechanicznie Zawory kulkowe otwierają się na zmianę umożliwiając zasysanie i tłoczenie cieczy Objętość cieczy zależy od średnicy tłoka oraz amplitudy i szybkości ruchów Można uzyskać ciśnienie do 30-50 MPa. DOZOWNIKI umożliwia
wprowadzenie próbki pod ciśnieniem atmosf do kolumny, w której panuje ciśnienie rzędu kilkudziesięciu MPa Wyróżnia się kilka typów dozowników 1 dozowniki
strzykawkowe z membrana gumowa stosowane w przypadku niskich ciśnień fazy ruchomej Próbkę dozuje się bezpośrednio do kolumny za pomocą mikrostrzykawki o pojemności 10 \i\. Jest to łatwy i tani sposób dozowania, ale rzadko stosowany, z uwagi na wysokie ciśnienie panujące w układzie chrom. Przy wysokim ciśnieniu faza ruchoma wraz z próbką może wypływać przez membranę co wpływa na małą odtwarzalność wyników Ponieważ dyfuzja w cieczy jest mniejsza niż w fazie gazowej można w HPLC stosować dozowanie przy zatrzymanym na czas dozowania przepływie eluentu Wpływa to jednak na możliwość rozmycia pików, szczególnie w przypadku substancji o małej retencji 2zaworv dozuiace z pętla - zawór dozujący jest tak zbudowany, że w jednym położeniu dźwigni można pod ciśnieniem atmosf pętlę przepłukać i napełnić roztworem próbki badanej Próbkę dozuje się zazwyczaj za pomocą strzykawki W drugim położeniu faza ruchoma może omijać zawór Najczęściej stosowane są zawory firmy Rheodync, dlatego też zawory dozujące z pętlą nazywa się reodyną. W zależności od rodzaju detektora i kolumny pojemność takiej pętli dozowniczej może być różna i wynosić od 10 ul do 10 ml Isnieja dwa typy pętli ajzewnętrzna - wymienna o zmiennej objętości 0 01-0.5 ml, bjwewnętrzna - o stałej objętości rzędu kilkutysięcznych części ml KOLUMNA jest częścią układu chrom, w którym zachodzi rozdzielanie mieszaniny na poszczególne składniki, to rurka zamknięta z dwóch stron filtrami ze stali nierdzewnej i końcówkami umożliwiającymi
połączenie z dozownikiem i detektorem W zależności od wielkości kolumny możemy podzielić na.
1 mikrokolumny,2kolumny analityczne,3kolumny preparatywne Stosuje sie również tzw. przcdkolumny Przedkolumna ma na celu chronienie kolumny właściwej pr/ed zanieczyszczeniem Są one, znacznie krótsze niż kolumny z reguły I wypełnione takim samym materiałem jak kolumna właściwa Długość kolumny zależy od średnicy ziaren wypełnienia. Im średnica jest mniejsza lym' kolumna może być krótsza] Kolumny o małych średnicach! nozwalują na wykrycie mniejszycł
uszczać próbkę, umożliwiać detekcje próbki, posiadać wysoki stopień czystości, mc reagować z fazą stacjonarną, mc reagować ze składnikami próbki, być trwałe w warunkach chromatografowama Dobierając rodzaj i ilość rozpuszczalników wchodzących w skład eluentu należy wziąć pod uwagę składu analizowanej mieszaniny, rodzaju wypełnienia kolumny, rodzaju detektora. Elucia izokratyczna - skład eluentu podczas chromatografowama pozostaje niezmienny Elucia gradientowa - skład eluentu podczas chromatografowama zmienia się, zwiększa się siła elucji Stosuje się gdy poszczególne składniki mieszaniny znacznie się różnią właściwościami
Chrom_adsorpcvina(fazą
ruchoma)Zasada doboru fazy ruchomej jest analogiczna jak w TLC Dodatkowym czynnikiem jaki należy wziąć pod uwagę jest lepkość rozpuszczalnika. Chrom źclowa(faza ruchoma) Podstawowym kryterium doboru eluentu jest zdolność do rozpuszczenia substancji badanej Jedyną rolą eluentu jest przenoszenie rozpuszczonych w nim składników |j| chrom mieszaniny wzdłuż kolumny W ^ zależności od właściwości £ rozdzielanych polimerów stosuje się wodę lub wodne roztwory soli lub rozpuszczalniki organiczne np n-heksan, chloroform Chrom
|onowvmienna(faza_ruchoma
czynnikiem charakteryzującym eluent jest siła jonowa. Ważny jest zatem rodzaj, skład, stężenie przeciwjonów, a także pH eluentu Subst, które silnie dysocjują, chromatografowane słabym cluentem silniej oddziałują z sorbentem i mają dłuższe czasy retencji Najczęściej do regulacji siły jonowej stosuje się bufory Idla anionów amonowy, pirydymowy i inne kationowe 2kationów octanowy, cytrynianowy, fosforanowy, boranowy W przypadku słabych wymieniaczy jonowych pH ma decydujący wpływ na retencję substancji jonowych Zmniejszenie pH zmniejsza iomzacie katiomtu, a wzrost obniża jonizację aniomtu. Gdy chromatografuje się substancje słabo dysocjujące np witaminy, najkorzystniej jest stosować bufory słabo dysocjujące Gdy próbka zawiera składniki jonowe o bardzo różnym ładunku elektrycznym, wymagają zastosowania elucji gradientowej Elucję zaczyna się eluentem o malej sile jonowej i zwiększa się ją stopniowo Do rozdzielania mieszanin niektórych związków stosuje się
chromatografowantę z tworzeniem par jonowych W tym przypadku do eluentu dodaje się substancję tworzącą jony hydrofobowe zwane
przcciwjonami W chromał par jonowych ważny jest rodzaj, skład, stężenie przeciwjonów i pil eluentu Próbki zasadowe rozdziela się w środowisku o pil ok 3, a próbki kwasowe pl 1 7-8 DETEKTORY