CCF20081011020

10

10

Nie wszystkie jednak pożywki można jałowic pod zwiększonym ciśnieniem w autoklawach. Pożywki zawierające cukry, żelatynę, a także roztwory witamin i inne substancje ulegające rozkładowi |x>d wpływem wysokiej temperatury wyjaławia się w strumieniu bieżącej pary w aparacie Kocha.

Aparat Kocha (ryc. 2) jest to kocioł metalowy, znacznie lżejszy od autoklawu, o uproszczonej budowie, przykryty luźno spoczywającą pokrywą. Czynnikiem jałowiącym jest bieżąca para walna o temperaturze 1 (K)°C uchodząca z kotła przez otwory w pokrywie. Aparat służy do sterylizacji pożywek, które ze względu na swój skład nic mogą być jałowione w temperaturze wyższej niż IOO°C. Czas jałowienia w aparacie Kocha wynosi od 15 tło 60 minut, w zależności od objętości i rodzaju jałowionego materiału.

W bieżącej parze wodnej o temperaturze l()0°C giną wegetatywne postacie drobnoustrojów, natomiast nic zostają zniszczone formy przctrwalnc bakterii odporne na wysoką temperaturę. Dla uzyskania pełnej jałowości materiału stosujemy metodę trzykrotnego ogrzewania w l()()°C, tzw. tyndalizację.

Zmodyfikowany przez Tyndala proces jałowienia w aparacie Kocha, określany potocznie jako tyndałizacja, polega na kilkakrotnym (najczęściej 3-krotnym) ogrzewaniu w temperaturze KX)°C, w aparacie Kocha, z przerwą 24-godzinną po każdym ogrzewaniu. Po pierwszym jałowieniu giną formy wegetatywne drobnoustrojów. Pozostawienie w temperaturze pokojowej jałowionego materiału (np. pożywki) umożliwia skiełkowanie przctrwalników i następnie przejście ich w formy wegetatywne, które giną w trakcie drugiego ogrzewania. Po kolejnym przetrzymaniu pożywek w temperaturze pokojowej, przez 24 godziny, ostatnie, trzecie ogrzewanie jest już zabiegiem asekuracyjnym.

Suszarki - poza normalnym zastosowaniem do prac analitycznych, są używane w pracowni mikrobiologicznej do jałowienia szkła laboratoryjnego (kolb, probówek, płytek Petriego, pipet itp.).

Czyste, suche szkło przygotowuje się do jałowienia, zatykając je korkami z waty lub z tworzywa i owija w papier lub umieszcza w specjalnych pojemnikach metalowych. Czynnikiem jałowiącym jest suche, gorące powietrze. Efekt jałowienia suchym powietrzem jest mniejszy niż przegrzaną parą wodną. Stąd, dla uzyskania całkowitej jałowości materiału, stosuje się w suszarkach temperaturę I60-I70°C przez 1-2 godzin. W suszarce powinien być zapewniony swobodny obieg powietrza.

FILTRY BAKTERIOLOGICZNE - WYJAŁAWIANIE „NA ZIMNO”

Pewnych roztworów lub podłoży nie można sterylizować w podwyższonej temperaturze, nie powodując zmian ich właściwości fizycznych i chemicznych. Roztwory takie sterylizuje się na zimno, sącząc je przez filtry bakteriologiczne, które mają średnicę porów mniejszą niż wielkość bakterii. Ponieważ sączony płyn z trudem przechodzi przez tego typu sączki, najczęściej stosuje się sączenie przy zmniejszonym ciśnieniu.

Zestaw składa się z urządzenia filtrującego, zamocowanego w kolbie próżniowej, które poprzez płuczkę lub inne zabezpieczenie przed zakażeniem jest połączone z pompą próżniową. Cały zestaw przed użyciem musi być wyjałowiony w autoklawie.

Po skończonej filtracji, sączki należy dokładnie umyć.

Z różnego rodzaju sączków takich, jak: filtry Scilza, świece Berkefclda, świece Chambcrianda, filtry Schotta, filtry membranowe, obecnie stosuje się dwa ostatnie, pozostałe mają znaczenie historyczne (ryc. 3).

Ryc. 3. Rodzaje filtrów bakteriologicznych: A - filtr Chambcrianda, B - filtr Berkefclda, C - filtr Scitza, D - filtr Schotta

Filtr Schotta - wykonany ze szkła porowatego, oznaczony jest symbolami G3, G4 i G5. Do celów bakteriologicznych są używane filtry G5. Filtr zamoccwuje się na kolbie próżniowej. W trakcie sączenia filtr należy całkowicie zanurzyć w cieczy. Po użyciu sączek najpierw przepłukuje się w przeciwprądzie wodą, a potem myje, najlepiej gorącym kwasem solnym lub w razie silnego zabrudzenia mieszaniną kwasu siarkowego i azotowego w stosunku 1:1. Sączek