CCF20081016015

używa A. Kamiński i on też dał teoretyczny opis sondażu w literatur/ pedagogicznej. Charakterystyka sondażu opracowana przez A. Kamiński^ go jest rzadko spotykanym przykładem jasności i precyzji naukowej.

Co jest przedmiotem badań sondażowych? „Tym czym dla studiu indywidualnych przypadków są losy jednostek ludzkich określonego r< dzaju, tym dla sondażu diagnostycznego jest określone zjawisko społecj ne” (A. Kamiński 1974, s. 41). Tak więc badania sondażowe obejmu wszelkiego typu zjawiska społeczne o znaczeniu istotnym dla wychowuj nia, ponadto stany świadomości społecznej, opinii i poglądów określonyc zbiorowości, narastania badanych zjawisk, ich tendencji i nasilenia. Cha dzi tu więc o wszystkie zjawiska, które nie posiadają instytucjonalni lokalizacji a wręcz odwrotnie są jakby rozproszone w społeczeństwii Badania sondażowe mają na celu wykrycie ich istnienia oraz ukazani wszystkich atrybutów strukturalnych i funkcjonalnych.

Badania sondażowe jak wynika z samego sensu nazwy opierają si niemal zawsze na badaniu specjalnie dobranej próby reprezentacyjne z populacji generalnej, którą nie zawsze można precyzyjnie określić. Np podany przez A. Kamińskiego przykład alkoholizmu nie daje się umiej scowić terytorialnie ani demograficznie. Dopiero bardziej szczegółów określenia pozwalają w miarę zwężać przedmiotowo i terytorialnie bada< nia. Kiedy już mowa o alkoholizmie młodzieży jesteśmy w stanie bliżo zorientować się w istocie zadania badawczego.

A zatem precyzyjne określenie problemu badawczego pozwala n| uściślenie zasięgu terytorialnego badanego zjawiska i dokonanie wyboi odpowiedniej próby do badań. Technika doboru próby aby była om reprezentacją populacji generalnej to inna, odrębna sprawa, w której bardzo wiele do powiedzenia ma statystyka. Ogólnie należy stwierdzić, to od rzetelności doboru próby zależy nasze prawo do rozciągania uogólnię na całą populację i budowania teorii. Badający musi dążyć do wybrani takiej grupy do badań aby stanowiła ona możliwie najwierniejsze odbici struktury, wszystkich elementów i wszystkich cech badanej populacji Biorąc za przykład badanie nad alkoholizmem młodzieży, to w próbi znaleźć się powinny odpowiednie proporcje młodzieży wiejskiej i mieji skiej, dziewcząt i chłopców, młodzieży uczącej się i pracującej, proporcjit| odpowiednich grup wiekowych itp.

Podany przykład nie jest zbyt szczęśliwy, jego zadaniem było tylko ukazanie ogólnej zasady. Bardziej precyzyjnych technik doboru prób dostarcza statystyka.

K h i u j;|C się powyższymi uwagami definicja omawianej metody może te ' posilić następującą:fmetoda sondażu diagnostycznego jest i e llbem gromadzenia wiedzy o atrybutach struktural-li i Iunkcjonalnych oraz dynamice zjawisk społecz-e li opiniach i poglądach wybranych zbiorowości, nasi-• e I li się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk > /rlkich innych zjawiskach instytucjonalnie nie zlo-I o uwiinych - posiadających znaczenie wychowawcze -(•iic i u o specjalnie dobraną grupę reprezentującą po-¹ m |ę generalną, w której badane zjawisko występuje^j ' tliło za A. Kamińskim przytoczyć przykład, który ukazuje różnice i i insowaniu omawianych metod. „Młodzież nadużywająca alkoholu " ih Ityt objęta studium indywidualnych przypadków. Natomiast alkoho-

I    e młodzieży jako zjawisko społeczne może być przedmiotem sondażu •I"" tycznego” (tamże s. 42). Dodajmy, że działalność komitetu anty-¹ iniłowego może być przedmiotem monografii a wpływ uświadomienia

l"i)'niidy prowadzonej przez ten komitet na alkoholizm młodzieży -

II    >i ilmlolcm eksperymentu.

‘ hmlaniach sondażowych najczęściej występujące techniki to wy-' 11 iiukiela, analiza dokumentów osobistych, techniki statystyczne i in-i> Iki iść badanej populacji zależy od stopnia dokładności badań, i u i i zespołu badającego, wybranych do badań technik i „dostępności , mwi /ej w sensie terytorialnym”,

‘ sondażu diagnostycznym stwierdzone prawidłowości mają najwy-

i    npifii prawdopodobieństwa w ramach ograniczonych doborem 1’u/ii lymi ramami dostrzeżone prawidłowości przybierają charakter

ii    kszego prawdopodobieństwa, im bardziej analizowaną populację nr, iiiluieść do podobnej całości” (tamże s. 43). Np. wyniki uzyskane

| .iIiUHiicIi w rejonie płockim większe prawdopodobieństwo zyskują . , 'mu li uprzemysłowionych itp.

ii u iklerystyki omawianych metod ograniczają się w zasadzie tylko i ,'i u u li podstawowych cech. Całkowicie prawie pominięta została o o u li stosowania i organizacja badań. Nieprawidłowe zaś stosowa-■ 11 pszej metody może całkowicie wypaczyć obraz badanej rzeczy-i . i I Mulego nie można poprzestawać na tak ogólnych opisach. n . .u lę z zamiarem zastosowania wybranej metody badań, konieczne

51