Wykonanie badania. Przeprowadzić obserwację i ocenę organoleptyczną pruł. tów notując:
- wygląd i oczkowanie sera, jego konsystencję, smak i zapach;
- zapach konserwy (natychmiast po otwarciu), jej wygląd, konsystencję lip Porównać badane cechy z wymaganiami normy.
Mikrobiologiczny beztlenowy głęboki rozkład biali z wytworzeniem związków o nieprzyjemnym zapachu określa nazwą gnicia. Gnicie odbywa się przy udziale enzymów proli olitycznych (proteaz), wytwarzanych i wydzielanych przez bul terie gnilne. Rozkład białka w tym procesie polega na hydroli/, białek do aminokwasów. Enzymy proteolityczne rozrywają wiązam peptydowe w cząsteczkach białek, w wyniku czego powstają ną) pierw polipeptydy, następnie - peptydy i wreszcie - aminokwasy
Nie wszystkie proteazy mają jednakowe zdolności rozkładam poszczególnych białek. Wśród enzymów tych wyróżnia się:
- egzopeptydazy odrywające końcowe aminokwasy z łańcuchu białkowego.
- endopeptydazy rozrywające wiązania peptydowe znajdujące sl\ w środkowej części łańcucha.
Ważna jest przy tym kolejność aminokwasów w białku oni. obecność grup sąsiadujących z wiązaniem peptydowym. Dlatego nil każde białko mogą rozkładać poszczególne gatunki bakterii. Są taki. bakterie, które mają cały zapas enzymów potrzebnych do rozkładu białka, inne mogą rozkładać np. tylko polipetydy, a jeszcze inm - dwupeptydy.
Dalszy rozkład aminokwasów może polegać na dezaminacji albo dekarboksylacji.
Dezaminacja aminokwasów polega na oderwaniu amoniaku od cząsteczki aminokwasu. Obok amoniaku powstają różne związki 01 ganiczne, takie jak: hydroksykwasy, ketokwasy, alkohole, kwasy tłu szczowe. Z dezaminacji aromatycznych aminokwasów powstają cu chnące związki azotowe, takie jak: indol i skatol, a z aminokwasów zawierających siarkę - siarkowodór, merkaptan. Dalszy rozkład powstałych substancji organicznych prowadzi do powstania związków prostych, takich jak: dwutlenek węgla, wodór, metan.
Dekarboksylacja aminokwasów polega na oderwaniu dwutlenku *V|la, przy czym z aminokwasu powstaje odpowiednia amina. Po-»i|ttłc aminy ulegają dezaminacji, dając alkohole i amoniak.
Uwolniony w toku omawianych procesów amoniak jest wykorzy-Hywany przez bakterie nitryfikacyjne, które utleniają go do kwasu nulowego. W ten sposób azot amonowy zostaje przekształcony • nzot azotanowy czyli formę najbardziej dostępną dla roślin (obieg mitu w przyrodzie - rozdz. 4).
Typowy proces gnilny zachodzi wyłącznie w środowisku o od-fcynie alkalicznym, natomiast nie odbywa się w środowisku kwaśnym. Jeżeli proces ten przebiega w warunkach tlenowych, wówczas uli' jest to typowe gnicie, gdyż związki o nieprzyjemnym zapachu | |m.lają natychmiast utlenione.
Aminokwasy w obecności tlenu mogą ulegać również dezaminacji luli dekarboksylacji. Inne możliwości przemian aminokwasów to fermentacja lub mineralizacja częściowa albo całkowita z udziałem ilenu atmosferycznego.
Wiele gatunków bakterii, zrówno tlenowych, jak i beztlenowych, lilii właściwości proteolityczne, czyli zdolność rozkładu białka. Stopień tego rozkładu zależy od rodzaju działającego mikroorganizmu.
Bakterie gnilne dzieli się na trzy grupy: pałeczki nie przetrwalnikujące tlenowe lub względnie beztlenowe, np. Pseudomonas fluorescens, Serratia marcescens, Proteus vul-«iris i in.,
- laseczki przetrwalnikujące tlenowe, np. Bacillus subtilis i Bacil-kv cereus,
- laseczki przetrwalnikujące beztlenowe, np. Clostridium sporoge-IIM i Clostridium butyricum.
Właściwości proteolityczne wykazują też różne inne grupy bak-lerii, których nie zalicza się do drobnoustrojów typowo gnilnych. Są lo rodzaje: Micrococcus i Escherichia. Właściwości te określa się na podstawie wzrostu mikroorganizmów na pożywce z żelatyną, le gatunki, które wykorzystują żelatynę jako składnik odżywczy wywołują jej rozrzedzenie, co można obserwować w probówkach (rys. 55) lub na płytkach Petriego. Inne natomiast bakterie, nie wykorzystujące żelatyny, nie rozpuszczają jej, gdyż nie wytwarzają I nie wydzielają odpowiednich enzymów.
101