CCF20081202062

-    siły obronne są duże, drobnoustrój ulega zniszczeniu i u< rozwija się choroba zakaźna;

-    siły obronne nie są wystarczająco duże, aby zniszczyć drobin ustrój, który traci swe właściwości chorobotwórcze, albo swycli win ciwości nie traci i między nim a organizmem powstaje stan rówin wagi; mówi się wówczas o zakażeniu bezobjawowym

Wymieniony stan równowagi może ulec zaburzeniu na skuli i wzrostu zjadliwości drobnoustroju albo na skutek osłabieniu mi obronnych organizmu (np. w okresie przemęczenia).

Choroba zakaźna ujawnia się zwykle po określonym czasie mi momentu wtargnięcia drobnoustrojów do organizmu. Okres ten im żywa się okresem wylęgania. Jest on różny dla poszczejjul nych typów zakażenia.

8.2. Źródła i drogi zakażenia

Organizm będący miejscem pobytu i rozmnażania się drobnousl rojów chorobotwórczych jest źródłem zakażenia. Wydzieliny i wydu liny chorego zawierają drobnoustroje chorobotwórcze.

Ponadto źródłem zakażenia mogą być także ozdrowieńcy po przebyciu chorób zakaźnych, gdyż przez pewien czas wydzielają jes/ cze zarazki. Okres ten może być różny. Jeżeli jest dłuższy niż rok, lo osobnik taki nazywa się nosicielem. Nosiciele są bardzo niebc/ pieczni, gdyż stanowią stałe źródło zakażenia swojego otoczenia.

Choroby zakaźne szerzą się różnymi drogami. Możliwości zakażeń są następujące:

-    bezpośredni kontakt z chorym osobnikiem - w tym przypadku droga, jaką przebywa zarazek jest bardzo krótka;

-    pośredni kontakt z chorym osobnikiem - w tym przypadku istnieje dodatkowe ogniwo przenoszące zarazki na zdrowego osob nika, np. ubranie;

-    powietrze - duże znaczenie ma w tym przypadki tzw. zakażenie kropelkowe, np. kaszel;

-    ziemia - może zawierać wydaliny chorych;

-    woda - może być przenośnikiem takich chorób, jak np. dur brzuszny, czerwonka;

I - produkty spożywcze, takie jak: masło i jego przetwory, mięso I jego przetwory, ryby, jaja, owoce i warzywa oraz inne łatwo llcgające zanieczyszczeniu zarazkami zą pośrednictwem wody, owalów, nosicieli; tą drogą szerzy się np. dur brzuszny, czerwonka;

I - owady uskrzydlone (np. muchy) oraz bezskrzydłe (np. wszy); I - gryzonie.

1.3. Sposoby zapobiegania zakażeniom

Ogólne zasady walki z chorobami zakaźnymi polegają na:

-    unieszkodliwieniu źródeł zakażenia,

-    przecięciu dróg, którymi zarazki przenoszą się ze źródeł zakażenia na osoby zdrowe,

-    uodpornieniu osób narażonych na zakażenie.

Unieszkodliwienie źródeł zakażenia polega na i z o 1 acj i chorego

I na obserwacji lub odosobnieniu osób z otoczenia chorego. Przecięcie dróg szerzenia się zakażenia uzyskuje się za pomocą dezynfekcji, czyli odkażania pomieszczeń oraz otoczenia chorego. Uodpornianie osób narażonych na zakażenie uzyskuje się za pomocą szczepionek lub surowic.

Stosowanie szczepionek zapobiega chorobom zakaźnym. Szczepionki mogą zawierać:

-    żywe zarazki nieosłabione; są rzadko stosowane;

-    żywe zarazki osłabione, np. szczepionka przeciwgruźlicza;

-    zabite zarazki, np. szczepionka przeciw durowi brzusznemu;

-    jady bakteryjne, ale pozbawione właściwości trujących.

Szczepionki wywołują powstanie przeciwciał, które długo pozostają w organizmie.

Przeciwciała są to swoiste substancje skierowane przeciwko tzw. antygenom. Antygeny zaś to substancje obce w stosunku do organizmu. Są nimi chorobotwórcze substancje lub ich jady.

Surowice zawierające gotowe przeciwciała, wytworzone we krwi innego organizmu, mają działanie bardzo krótkotrwałe (do kilku tygodni), ponieważ przeciwciała te, jako obce dla danego organizmu, są szybko wydalane.

141