CCF20090213030

podziwiamy lub naśladujemy, musi reprezentować siłę. Taką siłą -utrzymywał Nietzsche - jest wewnętrzna harmonia, samokontrola i samorealizacja, którą na przykład okazał Sokrates, spokojnie wypijając cykutę.

W większości daleko odbiegamy do ideału nadcztowieka. Nie mając pełnej samokontroli, kierujemy się głównie strachem, przyzwyczajeniami, przesądami, urazami i wszystkim tym, co tworzy „moralność niewolnika”. Od urodzenia jesteśmy uczeni przez rodzinę, kościół i szkołę, aby podporządkować się zasadom i prawom, nie wyróżniać się, wierzyć w przesądy i być niewolnikiem różnych panów. Wszystko, co przypisuje się „ludzkiej naturze”, jest w rzeczywistości tylko obyczajem. Wyrastamy zarówno na ludzi leniwych, jak i bojących się niebezpieczeństw, ludzi z odrętwiałymi sumieniami.

Możemy ulec społeczeństwu łub pokonać nasz strach i stać się twórcami, a nie tylko stworzeniami. Tworzenie jest kreowaniem własnego poglądu na chaotyczny i ciągle zmieniający się świat. Być stworzeniem oznacza przyporządkowanie się poglądom innych. Język, według Nietzschego, jest mniej lub bardziej inspirowaną interpretacją, rodzajem „kłamstwa”. Skoro język kłamie, lepiej - uczciwiej w stosunku do siebie - stworzyć własne fałszerstwo. Tak Nietzsche rozumie bycie „nadczłowiekiem”.

Nie wyraża natomiast myśli, że mamy się stać kolejnymi panami niewolników. Tyrania nie jest rezultatem wewnętrznego opanowania, ale frustracji - jest to po prostu przejaw wielu urazów. Nad-człowiek przeciwnie, prowadzi życie bez resentymentów i jest w rzeczywistości gotów, jeśli sytuacja tego wymaga, zarówno służyć, jak i przewodzić. Kontrolując swoje uczucia i ukierunkowując swoją wolę, nadczłowiek tworzy sztukę i filozofię, aftrmując życie i radość, i wszystko, co dobre.

Wieczny powrót

Największy ciężar - A gdyby tak pewnego dnia lub nocy wpełznął za tobą w twą nąjsamotniejs/ą samotność i rzekł ci: „Życie to, tak jak je teraz przeżywasz i przeżywałeś, będziesz musiał przeżywać raz jeszcze i niezliczone jeszcze razy; i nie będzie w nicm nic nowego, tylko każdy ból i każda rozkosz i każda myśl i westchnienie i wszystko niewymownie małe i wielkie twego życia wrócić ci musi, i wszystko w tym samym porządku i następstwie - tak samo ten pająk i ten blask miesiąca pośród drzew i tak samo ta chwila i ja sam. Wieczna klepsydra istnienia odtwarza się jeno - a ty z nią, „pyłku z pyłu!”

Czy nie padłbyś na ziemię i nie zazgrzytał zębami i nie przeklął „demona”, któryby tak mówił? Lub czy przeżyłeś kiedy ogromną chwilę, w której byś mu rzekł:

„Bogiem jesteś i nigdy nie słyszałem nic bardziej boskiego!” Gdyby myśl ta uzyskała moc na tobą, zmieniłaby i zmiażdżyła może ciebie jakim jesteś. Pytanie przy w-szystkiem i każdym szczególe: „czy chcesz tego jeszcze raz i jeszcze niezliczone razy?" leżałoby jak największy ciężar na postępkach twoich. Lub jakże musiałbyś kochać samego siebie i życie, by niczego więcej nie pragnąć nad to ostateczne, wieczne poświadczanie i pieczętowanie?.

Friedrich Nietzsche, Wiedza radosna, przeł. Wacław Berent, Konrad Drzewiecki, Leopold StalT, Stanisław Wyrzykowski

Weź mały zbiór, powiedzmy wyrazów w zdaniu: „To jest krótkie zdanie”. Wrzuć go do komputera i wydaj polecenie, aby w sposób przypadkowy rozmieścił wyrazy - rezultaty będą wyglądały np. tak: „krótkie zdanie to jest”. Teraz przypuśćmy, że komputer będzie powtarzał tę czynność kilkakrotnie. Wynik może wyglądać następująco:

1)    to jest krótkie zdanie

2)    krótkie zdanie jest to

3)    jest to krótkie zdanie

4)    zdanie krótkie jest to

itd,

Załóżmy, że komputer miesza słowa w nieskończoność. Oczywiście w którymś miejscu zacznie się powtarzać, ponieważ liczba ' permutacji zbioru czteroelementowego wynosi tylko 24. Co więcej,

63