CCF20090617003

stawienie grano w Felsenreitschule w Salzburgu, teatrze wbudowanym w skałę, gdzie tło sceny stanowią wspaniałe naturalne galerie. Do jednej z nich wspina się Faust po niezliczonych stopniach, by podpisać pakt z diabłem. Na tle galerii Fura zbudowała monumentalny cylinder, główny element scenografii, który - zależnie od potrzeb - otwierał się. ukazując wnętrze piekieł (wielką hutę), mienił kolorami, zmieniał kształty, służył jako ekran i pozwalał na inne niezliczone kombinacje.

W realizacjach operowych, podobnie jak w makrospektaklach Fury. pociąga niezwykła wyobraźnia i determinacja grupy w realizacji wszelkich, najbardziej nawet skomplikowanych technologicznie wizji. Ludzie w kombinezonach chodzący po ścianach, równolegle do nich: spętane, skłębione ciała za ścianami pełnych wody akwariów: wielki na kilkanaście pięter człowiek o ażurowej, metalowej konstrukcji, któremu życie nadało stu akrobatów, wypełniających jego wnętrze, i efekty świetlne (Człowiek milenium przygotowany na sylwestra 1999/2000, którego obejrzało... sto tysięcy ludzi). Ogromne, jakby nadmuchane poduchy, po których skakali śpiewacy i wspinali się akro-baci w Czarodziejskim flecie. Gigantyczne toczące się koło. pełne akrobatów w Boskiej komedii (Florencja, 2002). Wielkie strzykawy i klepsydra, też z ludźmi w środku, straszne oko wpisane w małżowaty kształt budowli Calatravy na wodzie (Walencja. Miasto Nauki i Sztuki), et caetera. Gigantomania na miarę potrzeb XXI wieku.

W 2004 roku Fura odremontowała okręt, który pod nazwą „Naumon" stał się pływającą po morzach świata sceną. Każdego lata obwozi po kuli ziemskiej inny program. Jak nie chylić czoła przed potęgą wyobraźni, wprawiającą w ruch nawet tak wielkie techniczno-artystyczne przedsięwzięcia?

Trylogia Faustowska

Potępienie Fausta było drugim ogniwem trylogii opartej na motywie faustowskim. Pierwszym była inscenizacja teatralna (po raz pierwszy Fura. jeśli nie liczyć operowego Męczeństwa św. Sebastiana. zamknęła się na scenie pudełkowej, z siedzącą publicznością i tekstem dramatu) Faust wersja 3.0 (1998). Opierała się na obu częściach Fausta Goethego. Fura stworzyła własną wizję tragedii współczesnego Fausta, technologicznie rozwijając koncepcję „teatru cyfrowego".

Faust to współczesny człowiek żyjący w stanie ciągłego niespełnienia i coraz głębiej rozdarty wewnętrznie. Faust i Mefisto są dwiema stronami medalu, żyją w pełnej symbiozie, nie mogliby istnieć bez siebie nawzajem. Małgorzata jest wieczną ofiarą Fausta, tutaj gwałconą i zabitą przy jego udziale, a Faust wciela paradygmat siły podporządkowującej sobie słabszych.

Aktorzy grają ciągle z ekranowym tłem, gdzie ich sylwetki są wielokrotnie powiększone, akcje - rozbudowane, dopowiedziane, pokazane w szczegółach, przerysowane, zdeformowane. Teatr cyfrowy polega na ciągłym przenikaniu się planu aktorów na scenie z planem wideo. Jak pisze Fura na swojej stronie internetowej, „teatr końca milenium porzucił starą koncepcję genetyczną (od zapłodnienia tematem po poród inscenizacji) i zastąpił ją organizacją interaktywnych, a często - interkulturowych doświadczeń". W latach dziewięćdziesiątych tradycyjne przedstawienia ustąpiły miejsca wideokonferencjom lub kombinacji performanceu na żywo z performancem elektronicznym. Teatr cyfrowy posługuje się językiem binarnym: łączy organiczne z nieorganicznym, materialne z wirtualnym, aktorów z krwi i kości z cyberaktorami, widza tradycyjnego z internautą, przestrzeń fizyczną sceny z cyberprzestrzenią. Technologia cyfrowa pozwala, według Fury, na realizację starego marzenia człowieka o przekroczeniu granic własnego ciała. Poza tym. nie należy już do świata „re-produkcji" (od-twarzania), lecz pozwala na natychmiastową „produkcję". Jeśli fotografia mówiła o przeszłości („to było tak"), cyfrowy obraz może głosić: „Panie i panowie, to właśnie tak się odbywa".

Zmęczony życiem Faust próbuje się powiesić, wkomponowany w kształt gigantycznej żarówki na ekranie. Gwałt na Małgorzacie odbywa się w podwieszonej u sufitu sieci, w którą wplątują się wirtualni uczestnicy o znacznie większych rozmiarach niż malutka (dosłownie, chyba niespełna półtora metra wzrostu) aktoreczka. Demoniczna, an-drogyniczna drag queen na przeogromnych koturnach tryska nasieniem z wielkiego penisa. Tortury mają miejsce jednocześnie na szpitalnym piętrowym łóżku i na ekranie. Po samobójstwie Faust przeżywa ponowne narodziny (jako płód w wielkim przezroczystym łożysku, wyplątuje się potem z bardzo długiego kokonu), lot Ikara i śmierć. Mefistofeles pojawia się jako bohater ostatniego snu Fausta, prowadzący parodię reality-show.

Człowiek millenium] fot. Archiwum Teatru