CCF20090625009

4 Przedmowa

tradycyjnej filozofii sztuki. Czas estetyczny nie jest metaforycznie przetworzonym czasem historycznym. „Zdarzenie" w obrębie czasu estetycznego nie ma odniesienia do wydarzeń czasu realnego.

Te analizy, raczej odmienne od dominujących w historii literatury i sztuki poglądów o „priorytecie kontekstu bądź dyskursu”, łączą się wielorako ze znaną pod pojęciem „dekonstrukcji” teorią sanroodniesienia języka poetyckiego. Powstały jednak bez systematycznego odniesienia do tej teorii, można je zatem rozumieć także niezależnie od niej.

K. H. B., Biclefeld, 1993

Niemiecki romantyzm i Rewolucja Francuska

Możliwość estetycznego odwzorowania historycznego wydarzenia

I

Jak dalece rewolucyjny był romantyzm? Co oznacza to pytanie? Jak wiadomo, dla dziewiętnasto- i dwudziestowiecznego dyskursu o postępie¹, niezbyt zainteresowanego literackim dzieleni romantyzmu, byl on synonimem reakcyjności. Friedrich Schlegel, Novalis i Adam Muller, bez względu na różnice ich języka, byli czytani z uwagi na treści ideologiczne i uchodzili w oczach niemieckich liberałów i demokratów za kwintesencję reakcyjnej mentalności, za inspiratorów kontrrewolucyjnych teorii państwa i społeczeństwa. Nie czyniono różnicy między dyskursem literackim i poetyckim. Z błyskotliwa złośliwością wyraził i raz na zawsze utrwalił tę perspektywę Heinrich Heine w swej Roman-tische Schule, choć nic negował literackiego nowatorstwa romantycznego patosu sztuki widocznego na tle przeważającego akademickiego i filozoficznego myślenia spod znaku rozumu, jakie ukształtowało się pod wpływem heglizmu. Z drugiej strony tak różniące się umysłowości jak prefaszystowski teoretyk prawa Carl Schmitt i marksistowsko-oświeceniowy romanista Werner Krauss, choć w odmiennej intencji i w opozycji do lewicowego lub prawicowego osądu większości, pozy-

1

Karl Heinz Bolirer. Die Krilik der Romantik. Der Verdacht der Philosophiegegen die literarische Moderna. Suhrkamp. Frankfnrt/M. 1989. s. 18Ó ii.