CCF20091108007

stresu może łagodzić wsparcie społeczne w pracy, takie jakie daje spójna grupa współpracowników, czy też dobre stosunki z szefem.

Brak społecznego wsparcia może zwiększać ryzyko chorób układu krążenia; im niższy poziom otrzymywanego wsparcia, tym większe ryzyko choroby. Zmienność społecznego wsparcia otrzymywanego podczas dnia pracy wpływa na poziom ciśnienia krwi. Badania przeprowadzone na mężczyznach i kobietach w różnych zawodach pokazały, że ciśnienie krwi rosło, gdy wsparcie społeczne było niskie i spadało, gdy wsparcie było wysokie (Theorell & Karasek, 1996).

Z odpornością na stres wiąże się także stan zdrowia fizycznego. U ludzi zdrowszych negatywne konsekwencje stresu są mniejsze niż u ludzi słabego zdrowia. Sprawność fizyczna jest dobrym sposobem poprawy własnego zdrowia. Wiele firm udostępnia swym pracownikom sprzęt do ćwiczeń fizycznych, by łagodzić następstwa stresu.

Wiedza, umiejętności oraz zdolności potrzebne do wykonywania pracy także mogą zwiększać lub zmniejszać konsekwencje stresu. Pracownicy wysoce kompetentni z reguły uważają swą pracę za mniej stresującą niż pracownicy o niższych kompetencjach. Być może Czytelnik zaobserwował tę prawidłowość wśród swych kolegów-studentów. Studenci, którzy ledwie nadążają za programem zajęć, są zazwyczaj bardziej niespokojni przed egzaminem niż ci, którzy na bieżąco opanowywali materiał.

Typ osobowości A

Zdolność tolerowania stresu zależy od pewnych czynników osobowościowych. Ten związek łatwo dostrzec w dwóch typach osobowości - A i B - i ich odmiennej podatności na zawał serca, który - jak już mówiliśmy - jest główną konsekwencją stresu (Friedman & Rosenman, 1974). Wprawdzie pewne czynniki fizyczne, takie jak palenie papierosów, otyłość, brak mchu, zwiększają ryzyko, to odpowiadają jedynie za około 25% przypadków zawału serca. Pozostała część może wiązać się z wzorem osobowości typu A. Typ osobowości B rzadko doznaje zawału serca przed ukończeniem 70 roku życia, niezależnie od charakteru wykonywanej pracy czy indywidualnych nawyków.

Typ osobowości A i typ osobowości B. Są to czynniki osobowościowe związane ze zdolnością tolerowania stresu. U typu osobowości A częściej występują choroby układy krążenia, złość, wrogość, odczuwanie presji czasu oraz depresja. Typ osobowości B pracuje podobnie intensywnie, jak typ osobowości A, ale efekty stresu są w tym przypadku mniejsze.

Podstawowymi właściwościami typu osobowości A są silne rywalizacyjne nastawienie oraz stałe odczuwanie presji czasu. Typ A jest opisywany jako bardzo ambitny i agresywny, zorientowany na osiągnięcia i ścigający się z czasem; życie osoby zaliczonej do typu A przebiega od jednego wyznaczonego terminu wykonania

428