B

Amerykański samolot

GRUMMAN F4F WILDCAT

Kanera Wildcata. jednego z najbardziej znanych amerykańskich samolotów drugiej wojny światowej, rozpoczęta się dość niezwykle Przystępując w 1935 raku do konkursu na nowy samolot dla amery-kaóskiel marynarki (US Navyl. inżynierowie wytwórni Grumman zapro-lektowali dwupłat, który przypomina! wcześniejszy F3F-3, będący już w służbie. Marynarka preferowała jednak jednopłaty, które akurat zostały przygotowane przez konkurentów. Wytwórnia Grumman została więc zmuszona do przeprojektowania swojego XF4F na jednopłat. Maszyna ta przystąpiła w 1938 roku do konkursu, mając za przeciwników samoloty Brewestcr XF2A i Sever-sky XNF-1 Wskulek ciągłych kłopotów z przegrzewaniem się silnika i pod wrażeniem kraksy prototypu komisja konkursowa wybrała do produkcji seryjnej samolot XF2A. znany później pod nazwą Buffalo.

W tym momencie historia Wiid-cala mogła się zakoóczyC.

Fachowcy z Biura Aeronautyki uznali jednak, że Wildcat ma przed sobą lepsze perspektywy rozvrojowe i jego udoskonalona wersja może być lepsza niż Buffalo. Wytwórni zlecono budowę prototypu następnej wersji XF4F-3, który podczas prób okazał się lepszy od seryjnego Buffalo. W rezultacie zawarto kontrakt na produkcję samolotów pod oznaczeniem F4F-3. Wersja ta została również zamówiona przez Wielką Brytanię pod nazwą Martlet Właśnie w Europie F4F-3 zostat pierwszy raz użyty bo|owo. 25 grudnia 1940 roku dwa Marttety z B04 dywizjonu zestrzeliły nad bazą (loty brytyisklei w Scapa Flow bombowiec Ju 88. Było lo rra dwanaście miesięcy przed pierwszym bojowym wykorzystaniem Wildcatów przez Amerykanów. Miało lo miejsce 8 grudnia 1941 roku nad wyspą Wake.

Od początku wojny na Pacyfiku Wildcaty brały udział we wszystkich działaniach lotniskowców floty amerykańskiej. 20 lutego 1942 roku USS Lenlngton miał zamiar zaatakować japońską bazę Rabaul. Podczas zbliżania się do wyspy lotniskowiec zasiał zaatakowany przez 9 bombowców Betty. Do obrony stanęły tylko 2 Wildcaty z dywizjonu VF-3. Na szczęście pitol jednego z nich, U. „Butch" 0'Hare zestrzelił 5 bombowców I udaremnił atak. OHare został pierwszym asem lotnictwa US Navy.

W czasie pierwszych walk Wildcat okazał się groźnym przeciwnikiem dla samolotów japońskich. Byt jednak mniej zwrotny niż japoóskte myśliwce. Toteż piloci Wildcatów unikając narażenia się na zestrzelenie. nie podejmowali walki kołowej, wykorzystując większą prędkość i nurkowanie do szybkiego wejścia oraz wyjścia z powietrznego pojedynku. Narzekali jedynie na podwozie. które było chowane i wypuszczane ręcznie - w kabinie trzeba było wykonać 29 obrotów dźwignią Ze względu na skomplikowaną budowę podwozia zdarzały się zacięcia i zakleszczenia przegubów.

Ponieważ samolot zajmował w hangarach lotniskowców dużo miejsca. rozpoczęto pracę nad wersją ze składanymi skrzydłami Zakłady Grummana opracowały hydrauliczny system składania skrzydeł do tylu wzdłuż kadłuba. Zmniejszało to rozpiętość samolotu z 11,58 m do 4,36 m.

Zwiększono natomiast uzbroieme do 6 karabinów kal. 12,7 mm. Zapas amunicji wynosił 240 pocisków na lufę, podczas gdy w F4F-3 450 pocisków. Dodano także opancerzenie kabiny. Wszystko to poważnie obciążyło samolot. Aby zmniejszyć jego masę hydrauliczny system składania skrzydeł zastąpiono systemem ręcznym Samolot mógł być wyposażony w dwa dodatkowe zbiorniki paliwa o pojemności 58 galonów każdy.

Nowe F4F-4 wprowadzono do stużby w maju 1942 roku. Zostały one przyjęte z mieszanymi uczuciami. Piloci skarżyli się na zmniejszoną szybkość wznoszenia, mniejszą prędkość, ociężałość i brak odpowiedniego zapasu amunicji. Zaletą F4F-4 była iednak silna, zwal ta kon-strukcia, bardzo odporna na ogień przeciwnika i uszkodzenia Zwiększenie masy zmniejszyło osiągi Wildcata, podczas gdy walory japońskich maszyn stopniowo poprawiały się Zmusiło to US Navy do wprowadzenia do służby następcy Wildcata. Byt nim samolot myśliwski F6F Hellcat, również z zakładów Grummana.

Wildcaty przeniesiono do dywizjonów lądowych, stacjonujących na wyspach Pacyfiku. Najzacieklej-sze walki stoczono nad wyspą Gu-adalcanal w archipelagu Solomo-nów. Było to w drugiej połowie 1942 roku. Zmagania o Guadalca-nal. w których brali udział najlepsi piloci japońscy, zdziesiątkowały 4 dywizjony myśliwskie US Marinę Coips. Japończycy stale tracili o wiele więcel samolotów niż sami ze-strzeliwali. ale atakowali uparcie dzień po dniu. konsekwenbrle osłabiając siły Amerykanów. W tym cza-

myśliwski

sie piloci Wildcatów odnieśli dużą liczbę zwycięstw. 16 października 1942 r LL Col, H. W „Indian Joe" Bauer, dowódca dywizjonu VMF--212. zestrzelił 4 z 9 bombowców, które zaatakowały lotnisko. 23 października Capt. Joe Foss z VMF-121 zestrzelił 4 samoloty „Zero" i powtórzył ten wyczyn trzy dni później.

W czasie następnych bitew o wyspy na Pacyliku. w lądowych dywizjonach Wildcaty zostały zastąpiono przez samoloty F4U Corsalr. Jednak nawet to nie oznaczało końca służby Wildcatów. W tym czasie Amerykanie sformowali grupy lotniskowców eskortujących, wchodzących w skład sil desantowych Marynarka potrzebowała lekkiego myśliwca specjalnie do operac|i z tych okrętów. Grumman zaproponował nową wersję Wildcata F4F-8. w której zrobiono wszystko, zęby zmniejszyć masę samolotu Projekt został zaakceptowany przez US Navy. Jednak z powodu dużego obciążenia zakładów Grummana produkcję przekazano firmie Eastcrn Aircraf! Co. Wytwórnia ta produkowała już wcześniej licencyjne F4F-4 pod oznaczeniem FM-1. a dla F4F-8 przyjęto oznaczenie FM-2.

FM-2 operowały z pokładów lotniskowców eskortujących razem z

Opracowanie ROMAN STASZAŁEK JACEK SŁOWIK

/wengerami. Do ich zadać należała obrona powietrzna sil desantowych, wspomaganie ląduiących wojsk i patrole przeciw okrętom podwodnym.

FM-2 byt myśliwcem łatwym w pilotażu idealnym dla mniej doświadczonych pilotów Chociaż lżej uzbrojony I miał gorsze osiągi na dużych wysokościach niż F4F-4. to charakteryzowało go lepsze wznoszenie i zwrotnośc.

FM-2 walczyły do końca wojny, biorąc udział w inwazjach na Iwo-■limę i Okmawe Jednak dziesięć lat. które minęło od powstania Wildcata. przyniosło duże zmiany w konstrukcji samolotów Po wojnie potrzebne byty iuz myśliwce z napędem odrzutowym.

Łącznie zakłady Grumman I Eastem Aircraft Co wyprodukowały 7251 Wildcatów. w tym 4777 w wersji FM-2 Samoloty te osiągnęły w służbie amerykańskiej slosunek zestrzeleń do strat własnych 6.9:1. w brytyjskiej 5.3:1. Wniosły duży wkład w końcowe zwycięstwo Aliantów.

Kartonowy model Wildcata w wersji F4F-3A jest kopią samolotu, na którym latał 0'Harc w lutym 1942 r. Maszyna ta stacjonowała na otnlskowcu USS Lexington I należa-

Dane techniczne F4F-3A

Rozpiętość Długość Masa własna Masa maksymalna Prędkość max.

Zasięg

Prędkość wznoszenia Pułap

-11,58 m

-    8,76 m

-    2366 kg -3119 kg

-    502 km/h

-    1328 km

-    741 m/mln

-    10 454 m

Silnik: Pratt Whitney R-1830-90 o mocy 895 kW Uzbrojenie: 4 karabiny kal. 12,7 mm

MAŁŻ MODELARZ