B (69)

RADZIECKI CZOŁG CIĘŻKI IS 3

Opracowanie graficzne i opis HENRYK WISZNIEWSKI-SKIERNIEWICE

W końcu 1944 w biurze konstrukcyjnym fabryki kimwikiej, w wyniku prac nad zwiększeniem osłony pancernej czołgów typu 1S, powstał nowy model czołgu, który nazwano IS 3 (skrót od Iosif Stalin). Zespół konstruktorów pod kierunkiem N« Duchowa i N. Bałży opracowując tę odmianę czołgu oparł się na koncepcji opancerzenia czołgu T34. Uzyskana konstrukcja i kształt kadłuba były nowością w praktyce budowy czołgów, a zróżnicowanie grubości walcowanych płyt pancernych i ich ustawienie pod dużymi kątami zapewniły maksimum ochrony. Wymiary czołgu, przy zachowaniu dotychczasowych osiągów i uzbrojenia, nieznacznie różniły się od poprzednich typów. Nowością była także odlewana wieża o opływowej, pólsferycznej formie, przypominająca swym kształtem kapelusz grzyba. Z konstrukcyjnych nowości zastosowano także: oddzielny właz dla mcchanika-kierowcy (brak jego w poprzednich wersjach czołgów IS opóźniał zajęcie miejsc i awaryjne opuszczenie wozu), niezależny mechanizm sterowania obrotem wieży dla dowódry i celowniczego, ulepszoną podstawę dla przeciwlotniczego wielkokalibruwego km. Seryjną produkcję czołgów IS 3 uruchomiono w roku 1945.

Kilkanaście czołgów brało udział w końcowych walkach podczas operacji berlińskiej. Oficjalnie zademonstrowano je we wrześniu 1945 r. na defiladzie w Berlinie. W ludowym Wojsku Polskim używano tylko pojedynczych egzemplarzy czołgów IS3, prawdopodobnie nie zachował się żaden z nich.

Dane taktyczno-techniczne: długość całkowita    (z    armatą)    —    10 000 mm

długość kadłuba    —    6900    mm

szerokość    —    3200 mm

wysokość bez    w km    —    2440 mm

wysokość z    wkm    —    2940 mm

prześwit    —    430    mm

masa    —    45,8 T

załoga    —    4 ludzi

uzbrojenie    —    1 armata 122 mm

! wkm plot. 12,7 nun I km 7,62 mm

pancerz    —    kadłub: przód    90—120    tną

boki 90 mm, tył 60 mm dno i góra 20—30 mm

wieża: przód 200—220 tną boki i tył 75—115 mm, góra 30 mm

napęd    —    silnik diesłowski    dwucyłindro-

wy typu W-2-IS chłodzony cieczą o mocy 600 KM z zapasem paliwa 780 I

szybkość    —    40 km/godz

zasięg działania — 180 km

zdolność pokrywania przeszkód: wzniesienia 30—

—36’

brody o głębokości

V    do 1,3 m

skarpy pionowe do

1,0 m

rowy o szerokości do 2,5 m

Model czołgu IS 3 wykonany przez autora

2